Hükümet bu kez avukata, gazeteciye ve siyasi aktiviste tazminat ödeyecek

Avrupa Mahkemesi yeni kararlarını açıkladı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Azerbaycan’dan gönderilen 23 başvuruyla ilgili 6 karar ve kararını açıkladı yaptı.

“Fuad Ahmedli ve diğerleri Azerbaycan’a karşı” – dava, halka açık toplantılara katılan başvuru sahiplerine karşı uygulanan tedbirlerin orantısızlığı, toplantıların dağıtılmasının hukuka aykırılığı, katılımcıların idari suçlardan mahkûm edilmesi iddialarıyla ilgiliydi. Başvuranlar AİHM önünde Sözleşme’nin 6. maddesinin (adil yargılanma hakkı) ve 11. maddesinin (örgütlenme hakkı) ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.
Bu davada AİHM, Sözleşme’nin 6.1, 6.3 ve 11. maddelerinin ihlal edildiğine karar verdi.

Karara göre hükümetin Fuad Ahmadli’ye manevi tazminat olarak 3400, mahkeme masrafları için ise 300 dolar ödemesi gerekiyor.

Başvuranlardan Elçin Teymurov, İlham Hüseynov, Sayyad Guliyev, Elhan Aliyev, Agali Yahyayev, İmran Memmedli ve Elgiz Memmedov’a 2 bin 600 avro manevi tazminat, 250 avro da hukuki masraf ödenmesi gerekiyor.

“Nariman Ismayilov ve diğerleri/Azerbaycan” – dava aynı zamanda halka açık toplantılara katılan başvuruculara uygulanan tedbirlerin orantısızlığı, toplantıların tahrip edilmesinin hukuka aykırılığı ve katılanların cezalandırılması iddialarıyla da ilgilidir.

Başvurucular burada da AİHS önünde Sözleşme’nin 6. maddesinin (adil yargılanma hakkı) ve 11. maddesinin (örgütlenme hakkı) ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

Dilekçelerin iletilmesi sırasında hükümet iddia edilen ihlalleri kabul etti ve dilekçe sahiplerine tazminat ödemeyi teklif etti. Mahkeme bu durumu dikkate alarak başvuruların incelenecek davalar listesinden çıkarılmasına karar verdi.

Karara göre hükümetin, başvuranlar N. Ismayilov, Tariyel Malikzadeh, Zamin Salayev, Elshan Tahmezli ve Farzali Asadov’a 2 bin 340 avro manevi tazminat, 225’er avro avukatlık masrafı ödemesi gerekiyor.

“Yalchin Abdullayev ve diğerleri/Azerbaycan” – Davanın ayrıca halka açık toplantılara katılan başvuruculara uygulanan tedbirlerin orantısızlığı, toplantıların tahrip edilmesinin hukuka aykırılığı ve katılanlara ceza verilmesi iddialarıyla da ilgili olduğu belirtildi. Başvuranlar AİHM önünde Sözleşme’nin 6. maddesinin (adil yargılanma hakkı) ve 11. maddesinin (örgütlenme hakkı) ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir.

Bildirimin yapıldığı sırada hükümet, iddia edilen ihlalleri kabul eden tek taraflı bir beyanı AİHM’ye sunmuştur. Söz konusu deklarasyona dayanılarak verilen karara göre, hükümetin başvuru sahipleri Yalçın Abdullayev (1. başvuru), İlham Huseynov, Murad Sultanov, Emil Maniyev ve Yalçın Abdullayev’e (2. dava) 2340 avro manevi tazminat ve 225 avro avukatlık masrafı ödemesi gerekiyor.

“Salima Jalilova Azerbaycan’a karşı” – Dava, gazeteci olan başvurucunun yurt dışına çıkışının yasaklanmasıyla ilgili. Başvuran, AİHM önünde hareket özgürlüğü, ifade özgürlüğü ve etkili hukuki korumaya erişim haklarına müdahale edildiğini iddia etmiştir. Başvurucu ayrıca, kendisine uygulanan kısıtlamaların Sözleşme’de öngörülen amaçlardan başka amaçlara hizmet ettiğini de ileri sürmüştür (Madde 18).
Başvurunun iletilmesi sırasında hükümet iddia edilen ihlalleri kabul etti ve kendisine tazminat ödemeyi teklif etti. Mahkeme bu durumu dikkate alarak başvuruların incelenecek davalar listesinden çıkarılmasına karar verdi.

Mahkemenin kararına göre hükümetin gazeteciye 5 bin euro tazminat ödemesi gerekiyor.

“Halid Bagirov ve diğerleri / Azerbaycan” – dava, başvurucular açısından toplu etkinliklerin yeri, zamanı veya yöntemine kısıtlama getirilmesi veya barışçıl toplantıların (Mehsul stadyumu ve Hüseyin Cavid parklarında) yasaklanmasıyla ilgiliydi. Başvuranlar, Sözleşme’nin 13. maddesinin (etkili başvuru hakkı) ve 11. maddesinin (örgütlenme hakkı) ihlal edildiği gerekçesiyle AİHM’ye şikâyette bulunmuşlardır.

Hükümet, iletişim aşamasında başvuruların derdest davalar listesinden çıkarılmasını talep eden tek taraflı bir beyanda bulunmasına rağmen, AİHM bu beyanları reddetti. Mahkeme, başvuranlara karşı Sözleşme’nin 11. maddesinin ihlal edildiğine karar vermiştir. Karara göre hükümetin Halid Bağırov, Samira Aghayeva, Namizad Safarova’ya 1.500 euro, İlham Huseynov, Ali Kerimli ve Vahid Maharramov’a ise 1.750 euro ödemesi gerekiyor.

“Elman Guliyev Azerbaycan’a karşı” – dava, halka açık toplantıların düzenlenmesi ve katılımı kapsamında uygulanan tedbirlerin orantısızlığı, toplantıların tahrip edilmesinin hukuka aykırılığı ve başvurana karşı katılımcıların cezalandırılması iddialarına ilişkindir.
Başvurucu, AİHM önünde Sözleşme’nin 6. maddesinin (adil yargılanma hakkı) ve 11. maddesinin (örgütlenme hakkı) ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

İletişim sırasında hükümet iddia edilen ihlalleri kabul etti ve başvurana tazminat ödemeyi teklif etti. Mahkemenin kararına göre, hükümetin tek taraflı beyanı dikkate alınarak başvurucuya iki davada manevi tazminat olarak 5 bin 200 avro, yargılama masrafları için ise 500 avro ödenmesi gerekiyor.

Başvuranların çoğunun avukatı olan Elchin Sadigov, AİHM’nin avukat ücretlerinde indirim yaptığını söylüyor. Üstelik bunun için hiçbir neden gösterilmiyor:

“AİHM bugün Salayev ve diğerlerinin kararını açıkladı. Önceki davalarda asgari 2 bin 600 avro olan tazminat miktarını 2 bin 440 avroya, avukatlık ücretlerini ise 250 avrodan 225 avroya düşürdü. Barışmadığımız için 225 avroyu bize ayrı ayrı aktarmaya karar vermedi.”

Elchin Sadigov, AİHM’ye yeterli gerekçeyi sunduklarını belirtiyor. Orada, idari davaları AİHM’ye gönderecek avukatın asgari ücretinin 850 avro olduğunu söylediler.

Avukat, başta avukatlara ayrılan hizmet bedeli olmak üzere vatandaşa sunulan tazminatın çok düşük olduğunu düşünüyor:

“Bir avukatla 250 avro karşılığında sözleşme yapmak mümkün mü? Bu miktar Avrupa’da 25 bardak kapuçinoya denk geliyor. Özellikle AİHM, avukatların AİHM’e şikayette bulunmaması için avukat ücretlerini düşürüyor ve avukat tutacak parası olmayan kişiler AİHM’ye başvuru imkanından mahrum kalıyor. Ancak AİHM’in ihlalleri esastan tanıması, tazminat ve avukatlık hizmetlerinin miktarını, hükümetin idari tutuklamaları siyasi baskı olarak kullanmaktan kaçınması, kişilerin ve avukatların insan hakları ihlalleri nedeniyle AİHM’e daha sık başvurmasını sağlayacak şekilde ayarlaması gerekiyor. “

Avukat son olarak hükümetin söylediklerini AİHM’in doğruladığını ve gelecekte de bunu yapacağının anlaşıldığını söylüyor:

“AİHM ve hükümet artık AİHM’e şikayette bulunmayın diyor ve bu kurum Azerbaycan’da insan haklarının restorasyonu konusunda önemini yitirmek üzere.