Zorunlu izin nedeni: Kurumlar tazminat ödemek istemiyor

İş Kanunu’nda yapılacak değişiklikler işverenlere fayda sağlayacak mı?

Çoğu devlet kurumu ve özel şirketler, yıl sonu yaklaşırken çalışanlarını yaz tatilinin geri kalanını yapmaya zorluyor. İzin kullanmamaları halinde tazminat ödemeyeceklerini söylüyorlar. Bu konuda sosyal ağlarda vatandaşlardan çok sayıda şikayet geliyor. Farklı yerlerde çalışan kişiler bu konuda avukatlardan tavsiye alıyor.

Çeşitli Facebook gruplarından ekran görüntüleri

Dönem izni almak zorunlu mu? Bu konu kanunda nasıl düzenlenmiştir? Genel olarak, her kişi nerede çalışırsa çalışsın ve görevi ne olursa olsun ücretli izin alabilir mi?

Çalışma izni kimlere verilir?

İş Kanunu’na göre hem kamuda hem de özel sektörde çalışan ve iş sözleşmesi bulunan herkesin ücretli izin kullanma hakkı vardır. Ücretli izin, çalışanın işe gitmese, yani tatilde olsa bile maaşını alması anlamına gelir.

Yeni çalışan 6 ay sonra izne ayrılabilir. Asgari izin süresi 21 gündür. Ancak pozisyona bağlı olarak bazı çalışanlara 30 gün ve ayrıca toplam hizmet süresine göre ek izin verilmektedir. Örneğin bir çalışanın 5 ila 10 yıl arası iş tecrübesi varsa 2 gün, 10 ila 15 yıl arası iş tecrübesi varsa 4 gün, 15 yıldan fazla iş tecrübesi varsa 6 gün ek izin verilir. Ayrıca 14 yaş altı iki çocuğu olan kadınlara 2 gün, ikiden fazla çocuğu olanlara ise 5 gün ek izin veriliyor. 16 yaş altı engelli çocuğu olan kadınlara da 5 gün ek izin uygulanıyor. Çocuklarını tek başına büyüten babaların yanı sıra evlat edinenlerin de ek izin hakları vardır.

Pedagojik ve bilimsel faaliyetlerde bulunan bazı çalışanlar 56 gün, savaşta yaralananlar, Vatanseverlik Savaşı Kahramanları, Azerbaycan’ın Ulusal Kahramanları ve diğer çalışanlar 46 gün, engelliler ise 42 gün izin alabiliyor. Peki çalışma iznini parçalara bölerek bir sonraki yıla saklamak mümkün müdür?

DEMK: Çalışanın iznini gelecek yıla kadar kullanma hakkı var

Devlet İş Teftiş Servisi’ne göre, ilgili çalışma yılı için yıllık olarak çalışma izni verilmektedir. Çalışma yılı, çalışanın işe alındığı gün başlar ve ertesi yılın aynı günü sona erer. 1 çalışma yılı başına yalnızca bir çalışma izni verilebilir. Çalışan önceki yılda izin kullanmamışsa yani 2 çalışma yılı izin hakkı varsa, iznini birlikte veya ayrı ayrı kullanabilir. Ancak bu durumda da işverenin rızası zorunludur. Çalışan ve işveren çalışma iznini ayrı ayrı başka bir zamana devredemez. Bu, her iki tarafın anlaşmasına dayanmalıdır:

“Yani işçinin isteği ve işverenin rızası ile izin kısımlara bölünerek verilebilir. Çalışma izninin bölünmüş kısımlarından birinin süresi 2 haftadan az olmamak kaydıyla. Çalışma izninin bir kısmı kullanıldığında kalan kısmı çalışma yılı veya takvim yılı sonuna kadar verilebilir veya çalışanın talebi üzerine izin ile birleştirilebilir. gelecek çalışma yılı..

Avukat: “Kullanılmayan izinlerin tazminatı ödenmeli”

Peki yıl sonu yaklaşırken çalışanlar neden zorunlu izne gönderiliyor? Baro üyesi Rasul Jafarov’a göre çoğu şirket tazminat ödememek için bunu yapıyor ancak bu yasanın ihlali anlamına geliyor. Çalışan herhangi bir nedenle çalışma iznini kullanmak istemezse, tazminat tutarı kendisine uygun şekilde hesaplanan şekilde ödenmelidir:

“Bazen izin bir sonraki yıla bırakılıyor ve çalışan o yıl da işten ayrılıyor. İşten çıkarılma nedeni ne olursa olsun, işverenin kendisine önceki yılda kullanmadığı izinlerin karşılığını ödemesi gerekir. İşveren ödeme yapmak istemediği için çalışanlara izin haklarını yıl sonuna kadar kullanmalarını söylüyor. İşveren fiili iznin bir sonraki yıla aktarılmasını kabul etmiyor, istemiyor. Şu anda çalışanın kendisi karar vermeli; tatilini kullanmak istiyorsa, istemiyorsa kullanmayacak.”.

R. Jafarov’a göre, çalışanın iznini yeniden planlama ve tazminat alma hakkıdır. Ancak diğer taraftan işverenin, çalışanın dinlenme saatlerini ve tatil günlerini sağlama görevi de bulunmaktadır. Bu nedenle karşılıklı anlaşmaya varılması gerekmektedir.

Hak savunucusu: “İzin ancak çalışanın başvurusu üzerine verilebilir”

Uzmanlar bazı çalışanların da bu konuda suiistimal yaptığını düşünüyor. Tazminat almak için zaten tatile çıkmak istemiyorlar.

“Vatandaşların Çalışma Haklarının Korunması Birliği” başkanı Sahib Mammadov’a göre, çalışanın izin alması İş Kanunu’nun bir gereğidir. Ancak birçoğu bu haklarından vazgeçiyor ve izin başvurusunda bulunmuyor.

“İş Kanunu’na göre işçi izin dilekçesi yazmazsa kendisine izin verilemez. İzin ancak çalışanın başvurusu üzerine verilebilir. Dolayısıyla bu çok ciddi bir sorun yaratıyor. İşçilerin çoğu başvuru yapmıyor, hem ücret hem de tazminat alarak çalışmaya devam ediyorlar. Ama şimdi İş Kanunu değişecek. İşveren, başvuru yazmasa bile çalışanı zorunlu izne gönderme hakkına sahip olacakS. Memmedov dedi.

Kurallarda yapılan değişikliklerden kim yararlanacak: çalışan mı yoksa işveren mi?

İş Kanunu’nda halihazırda zorunlu bir izin şartı bulunmamaktadır. Ancak kanunda önerilen değişikliklere göre iznin başka bir takvim yılına aktarılmasına ilişkin şartlar belirlendi. Bunun nedeni ise birçoğunun tazminat uğruna izne çıkmayı reddetmesidir.

Uzmanlara göre mevzuatta yapılacak bu değişiklikler daha fazla işverene fayda sağlayacak. Ancak orada çalışan insanların çalışma yeteneklerini geri kazanmak için dinlenmeleri gereken bazı işler var. Çünkü tatil, çalışanın dinlenmesi ve çalışma kapasitesinin toparlanması için tasarlanmıştır.

Ancak mevcut İş Kanunu’na göre çalışanın izin kullanmama hakkı bulunmaktadır. Bu durumda tatilin bir sonraki yıla devredilmesi veya tazminat ödenmesi gerekir. Yani çalışanın hem 1 aylık maaşını hem de kullanmadığı izin parasını alması gerekiyor.

Çalışma hakları ihlal edilen kişiler nereye başvurmalı?

Avukatlar, hakları ihlal edilen kişilere Devlet İş Teftiş Servisi’ne başvurmalarını tavsiye ediyor. Çalışanlar şikâyetlerini kurumun e-posta adresine, sosyal ağlarına, “142 çağrı merkezine” ve “DOST” merkezlerine yazabiliyor. Arabuluculuğa tabi olarak işverene dava açarak çalışma haklarını geri alabilirler.

İdari Suçlar Kanunu’na göre, çalışanın izin haklarını ihlal etmesi, çalışana çalışma izni vermemesi ve kullanılmayan çalışma izni için belirlenen tazminatın ödenmemesi nedeniyle görevlilere 1.500 ila 2.000 manat arasında para cezası kesiliyor.