Lavrov bu sözleri Azerbaycan’ı sevdiği için mi söyledi? (YORUM)

Dün düzenlenen yıllık basın toplantısında konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Azerbaycan’ın büyük bölümünü Ermenistan üzerinden Nahçıvan’a bağlayacak güzergahın restorasyonundan başka alternatifinin olmadığını söyledi. Lavrov daha sonra bu güzergahın açılmasına neyin engel olduğunu bilmediğini söyledi.

“Azerbaycan ve Ermenistan liderleri son günlerde kamuoyuna yaptıkları konuşmalarda Azerbaycan’ın büyük kısmı ile Nahçıvan arasındaki iletişimin sağlanması konusuna değindiler. Ermenistan Başbakanı Paşinyan ise konuşmasında Zengezur koridoruna şiddetle karşı olduğunu belirtti. Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan liderlerinin üçlü açıklamasında, bölgedeki tüm iletişimin açık olduğu, Ermeni tarafının Azerbaycan ile Nahçıvan arasında iletişimi açma yükümlülüğü üstlendiği, anlaşmaya göre bu iletişimin güvenliğinin sağlanması gerektiği belirtildi. Lavrov, “Bu, Rus Silahlı Kuvvetlerinin sınır birlikleri tarafından sağlanmaktadır” dedi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı başkanının açıklaması, Moskova’nın, önce Azerbaycan’ın açılmaması halinde Zangezur’a alternatif olan İran rotasını kullanmayı tercih edeceği yönündeki açıklamaları kabul edilemez bulduğunu gösteriyor. Bu anlamda aslında Rusya’nın konuya böyle bir tepki göstermesi bekleniyordu. Moskova burada tamamen kendi çıkarları bağlamında hareket etti. Dolayısıyla 10 Kasım anlaşmasına göre Rus Silahlı Kuvvetleri sınır birliklerinin Zengezur’dan geçecek yolun güvenliğini koruması gerekiyor. Yani anlaşmaya göre bu iletişim hattının yol kontrolünün Rusya tarafından yapılması gerekiyor. Bunun gerçekleşmesi Kremlin’in bölgede güçlenmesi anlamına geliyor. Ancak İran üzerinden alternatif rota konusunda Rusya kenarda kalıyor. Bu nedenle Lavrov, Zangezur’un alternatifi olmadığını açıkladı. Bunu yaparken dolaylı olarak İran rotasına karşı olmanın yanı sıra bunun gerçekleşmesini de engellemeye çalışacaklarını beyan ediyor.

Rusya Dışişleri Bakanı da Paşinyan’ın, İran’ın sağladığı koşullar altında Azerbaycan’dan Nahçıvan’a rota sağlamayı kabul ettiği yönündeki açıklamasını yorumladı. Bu iki rotayı karşılaştırmanın mantıksız olduğunu kaydetti.

Kuşkusuz Rusya Dışişleri Bakanlığı başkanı bu açıklamasıyla Azerbaycan’ın tutumuna yakın bir görüş dile getirmişti. Nitekim Bakü resmi yetkilisi, İran’ın sunduğu rotada öngörülen kısıtlamaların mağlup Ermenistan’a da uygulanmasının mantıksız olduğunu defalarca beyan etti. Ancak Lavrov’un bu görüşünü Azerbaycan’ın desteklenmesi açısından istediği için söylemediği açık. Tam tersine bu açıklamayı Rusya’nın çıkarları açısından yorumladı. Dolayısıyla, Zengezur ve İran rotalarının karşılaştırılması arka planına karşı, Rusya’nın ilk yolun güvenliği üzerindeki kontrolü meselesi otomatik olarak önemini kaybedebilir.

Lavrov bir kez daha Ermenistan’ın batılı dostlarını Azerbaycan’ın büyük kısmını Nahçıvan’a bağlayacak koridorun açılmasına engel olmakla suçladı.

Bu, Rusya faktörü nedeniyle koridorun açılmasına Batı’nın engel olduğu, mevcut durumda Moskova’nın bu engeli kaldırma gücünden yoksun olduğu anlamına geliyor.

Rufat Sultan