Azerbaycan’da seçimler: Örgütler durgunluğu baskılarla ilişkilendiriyor
Beşir Süleymanlı: “Azerbaycan vatandaşları da seçimlere güvenmiyor”
7 Şubat’ta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerine bir aydan az bir süre kaldı.
Önceki yıllarla karşılaştırıldığında seçim öncesi sürecin ve ülke gündeminin bu kez durgunlukla izlendiği dikkat çekiyor.
Mevcut durum, başta ilgili mevzuatta özgürlüklerin kısıtlanması, muhalefetin seçimleri boykot etmesi, bağımsız adayların önündeki engeller, seçim kampanyasının süresinin 23 gün olması, ülkede baskıların devam etmesi, vesaire.
Siyasi örgütler sorun olarak ne görüyor?
Azerbaycan Halk Cephesi Partisi (APF) Genel Başkan Yardımcısı Seymur Hazi, Meydan TV’ye ülkede herhangi bir seçim sürecinin yaşanmadığını söylüyor:
“Ülkede seçim yok. Seçimde rekabet var, rekabetin olduğu yerde seçim ortamında bir canlanma oluyor. Azerbaycan’da seçim yok. Bu nedenle uyuşukluk gözleniyor.”
Seymur Hazi’ye göre seçime katılan adaylar da bu sürecin şeffaflığına inanmıyor.
III. Cumhuriyet Platformu Sözcüsü Akif Gurbanov, siyasi uyuşukluğun doğal olduğunu düşünüyor.
Ona göre hükümet seçimin barışçıl geçmesini istiyor:
“Baskıların seçim öncesinde başlamasının tek nedeni seçimde herhangi bir oylama ya da protesto yapılmamasıydı. Mevcut durum, iktidarın korku zemininde yarattığı yapay bir durumdur.”
Büyük Teşkilat Partisi Genel Başkanı ve Milletvekili Fazıl Mustafa, seçim öncesi ortama ilişkin söylenenlere katılmıyor.
Seçim kampanyası sürecinin 15 Ocak’ta başlayacağını söyledi.
“Henüz kayıt aşamasındayız. Hiç kimse adaylığını kaydetmeden kampanya başlatamaz. Bazı kuruluşların bu şekilde yaklaşması mevzuatın bilgisizliğinden kaynaklanmaktadır. Yani kayıt meselesi bittikten sonraki süreçte daha fazla hareketlilik yaşanacak.”
Ona göre seçim süreci üç aşamadan oluşuyor, prosedürler henüz sonuçlanmadı:
“İlk aşama temelde tamamlandı, imzalar atıldı. İkinci aşama ise kayıt olup olmaması meselesidir. Kararın ardından ikinci aşama sona eriyor. Üçüncü aşama kampanyanın başlangıcıdır. Kampanya başladıktan sonra canlı seçim süreci başlayacak. Yani adayların sürece katılabilmesi için prosedürün tamamlanması gerekiyor. Bu konuda gerçekten bir durgunluk gözlemlenebiliyor çünkü adaylar henüz tam olarak sürece dahil olamadılar.”
Peki seçim izleme kuruluşları ne düşünüyor?
Seçim İzleme ve Demokrasi Eğitimi Merkezi (SMDT) Başkanı Anar Memmedli, Meydan TV’ye yaptığı açıklamada mevcut durgunluğu siyasi baskılara bağlıyor:
“Özellikle son bir yılda siyasi tutuklamalar arttı, gazeteciler, blogcular, siyasi aktivistler tutuklandı. Bütün bunlar sosyal ve politik alanda faaliyet olanaklarını büyük ölçüde sınırladı. İkincisi, ülkede toplantıların yapılacağı yerler kısıtlı, neredeyse yok denecek kadar az. Mesela örgütümüz AGİT’in Azerbaycan’a ilişkin belirlediği yükümlülüklerin uygulanma durumuyla ilgili bir yuvarlak masa toplantısı yapmak istedik ama yer olmadı. Üçüncüsü, etkili siyasi liderlerin seçim sürecine katılmaması seçmenlerin ruh halini ve sosyo-politik süreçleri etkiliyor. Bu yüzden bir durgunluk var.”
Merkezin başkanı seçim gözlemi konusunda MSK’ya başvurmasa da bu yönde adım atacaklarını söylüyor:
“En azından yaşadığım bölgedeki istasyonları gözlemlemek istiyorum.”
Demokratik Girişimler Enstitüsü’nün (IDI) seçimleri gözlemleyip gözlemlemediğine ilişkin Akif Gurbanov, örgütün resmi olarak kayıtlı olmadığını söyledi:
“Avrupa Mahkemesi’nin 2021’deki kararına rağmen hükümet Demokratik Girişimler Enstitüsü’nü tescil ettirmedi. Ancak seçime katılanların savunmasını Demokratik Girişimler Enstitüsü’ne bağlı Hukuk Merkezi yürütecek.”
“Şu anda sivil toplumun mali kapasitesi sınırlıdır”
Sivil Haklar Enstitüsü Başkanı Beşir Süleymanlı, seçim gözlemi için finansal fırsatların önemine değindi.
Ona göre sivil toplumun mali olanakları sınırlıdır:
“Seçimler çok fazla finansman gerektiren bir süreç, bu olmadan seçimleri gözlemlemek mümkün değil. Öte yandan sivil toplum üzerinde ciddi baskılar var, zulümler, tutuklamalar, olumsuz yönde mevzuat değişiklikleri izlemeyi imkansız hale getirdi.”
Beşir Süleymanlı, Azerbaycan vatandaşlarının seçimlere güvenmediğini söylüyor.
“Yaygın bir örnek, Azerbaycanlıların yerel seçimlerden çok komşu ülkelerdeki seçimleri tartışmasıdır. Çünkü seçimle ülkedeki durumun değişeceğine dair bir inanç yok. Tabii ki bu iyi bir trend değil ama bu fikir uzun yıllardır hakim. Tam tersine seçimlerden sonra durumun daha da kötüleşeceği endişesi var, 2020 parlamento seçimlerinde yaşanan hayal kırıklığı da söylediklerimi doğruluyor.”
“Son yıllarda bazı küçük konular sosyal ağlarda daha çok tartışılıyor ancak yürütme organı seçimleri pek tartışılmıyor. Seçim bile aktif kişilerin ve siyasi partilerin gündeminden çıktı. Çünkü sivil toplum yok edildi, özgür medya bastırıldı, siyasi partilerin faaliyetleri sınırlı, büroları bile yok. Bu durumda halk seçim konusunda eğitilemez. Seçimin saatini bile bilmeyenler var. Bu anlamda seçim öncesi durumun durgun olması doğaldır”, – dedi Süleymanlı.
CEC ne diyor?
Merkezi Seçim Komisyonu (MSK) Başkanı Mazahir Panahov, 7 Şubat’ta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerini gözlemlemek için 19 ülkeden 72 uluslararası gözlemcinin başvuruda bulunduğunu söyledi. yaptı.
Ona göre, AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu (ODIHR) cumhurbaşkanlığı seçimlerine 37, BDT Parlamenterler Meclisi’nden 17, Türkiye’den 5, BDT’den 9 gözlemci gönderecek.
M. Panahov, Gürcistan Merkez Seçim Komisyonu başkanı başkanlığındaki gözlem heyetinin seçimleri izleyeceğini söyledi.
Ona göre, Merkezi Güvenlik Komisyonu’nda 228 yerel gözlemci akreditasyon aldı; bunların 92’si kendi inisiyatifiyle, 10’u STK temsilcisi ve 126’sı da özel yetkili nükleer santral gözlemcisi.
Seçimler ne zaman yapılacak ve adaylar kimler?
Azerbaycan’da 7 Şubat 2024’te olağanüstü cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak.
İlham Aliyev geçen yıl 7 Aralık’ta bununla ilgili bir emir imzaladı.
Bu güne kadar ülkenin başkanı İlham Aliyev, milletvekilleri Fazıl Mustafa, Zahid Oruj, Gudrat Hasanguliyev, Razi Nurullayev, Büyük Azerbaycan Partisi Genel Başkanı Elşad Musayev, Fuad Aliyev, Sarvan Kerimov, Matlab Mutallimli, Abutalib Samadov, Fikret Yusifov, Yusif Bagyrzadeh, Arzuman Abdulkerimov, Yunus OğuzGulamhuseyn Alibeyli adaylığını açıkladı sürdüler.
Cumhurbaşkanlığına aday olan milletvekillerinin her biri hükümet yanlısı partinin genel başkanıdır.
Diğer adaylar da yetkililere yakınlığıyla tanınıyor.
PFCP, Müsavat Ve Klasik Popüler Cephe ve partileri seçimi boykot edeceklerini açıkladılar.
Azerbaycan’da son cumhurbaşkanlığı seçimi 11 Nisan 2018’de yapıldı. Bu seçimler olağanüstüydü.
İlham Aliyev 20 yıldır Cumhurbaşkanı olarak görev yapıyor.
