Tatar işkencesi yapmakla suçlanan albay: “Ben bir suç çetesinin üyesiysem, bu çetenin lideri nerede?”
“Bu etkinlikleri düzenleyenler, devlet içinde devlet kuranlardır”
Mayıs-Haziran 2017’de Tartar’da asker ve subaylara yönelik toplu işkencelerle ilgili olarak şu anda yargılanan 3 gruptan birinin davası sona eriyor. Bu grupta 4 kişi var, bunlar Tartar’daki N No’lu askeri birliğin komutanı Yarbay Vusal Alasgarov, askeri birliğin genelkurmay başkanı albay Raşid Niftaliyev, fazla mesai yapan istihbarat görevlileri Ramil Garayev ve Rustam Alasgarov. .
Şubat 2023’ten itibaren Bakü Askeri Mahkemesi başkanı Zeynal Agayev ile hakimler Rafig Abbasov ve Jamal Ramazanov’dan oluşan bir heyet davayı inceleyecek. Mahkeme duruşmaları Sumgayıt Adliye Kompleksi binasında yapılıyor.
Yaklaşık bir buçuk ay önce bu duruşmada savcı, sanıklardan Rüstem Alasgarov’u 12 yıl, Vusal Alasgarov’u 10 yıl, Rashid Niftaliyev’i 9 yıl, Ramil Garayev’i ise 8 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırmasını istemişti.
28 Kasım’da yapılan duruşmada sanıklar son sözlerini verdi. Suçlamalara katılmadıklarını vurgulayarak beraat talebinde bulundular.
Sanık Albay Vusal Alasgarov, kendilerinin organize bir çetenin üyeleri olarak sunulduğunu söyledi. Ancak bu grubun liderleri adalet önüne çıkarılmadı:
“Organize bir grubun nasıl bir kafası, ayağı vardır? Böyle şeyler olur mu?! Eğer ben bir suç çetesinin üyesiysem bu çetenin lideri nerede?”
Vusal Alasgarov, 30 yıl boyunca orduda görev yaptığını ve 90’lı yılların başında Karabağ savaşlarına katıldığını anlattı. Bu ülkeye sadakatle hizmet ettiğini söyledi.
Tartar olaylarıyla ilgili olarak orada verilen talimatların yerine getirildiğini söylüyor. Kimseye kişisel olarak eziyet etmediğini vurguladı.
“Dört saygın kurum, vatan hainlerinin deşifre edildiğine dair açıklama yaptı. Ben kimdim ki onların kararlarını sorgulayacaktım?’
İçişleri Bakanlığı, Savunma Bakanlığı, Devlet Güvenlik Servisi ve Başsavcılıktan bahsediyoruz.
Vusal Alasgarov’a göre Savunma Bakanlığı liderliği Tatar’da olup bitenlerden yeterince haberdardı. Olaylar yaşanınca Savunma Bakanı Zakir Hasanov, dönemin Genelkurmay Başkanı Necmeddin Sadigov ve diğer yetkililerin katılımıyla video konferanslar yapıldı ve kendilerine görev verildi. Ona göre 46 kişi Bakü’ye hain olarak cezaevine gönderildi.
“Bu etkinlikleri düzenleyenler, devlet içinde devlet kuranlardır”, – Vusal Alasgarov böyle söyledi.
Bir diğer sanık Albay Rashid Niftaliyev ise haklarında ciddi bir soruşturma yürütüldüğünü söyledi. Ancak kendilerine yöneltilen suçlamayı doğrulayacak hiçbir delil bulunamadı:
“Artık internet çağı. Tüm telefonlarımız ve diğer kişilerimiz kontrol edildi. Hiçbir gerçek bulunamadı.”
İstihbarat biriminde görev yapan MAXE askeri personeli Ramil Garayev ve Rustam Alasgarov da beraat talebinde bulundu.
Sanıklar arasında en ciddi suçlamalar Rustam Alasgarov’a yöneltildi. Diğerleri işkence ve gücün kötüye kullanılmasıyla suçlanıyor. Bunların yanı sıra Rustam Alasgarov da Tatar işkenceleri sırasında meydana gelen ölümlerden dolayı suçlanmıştı. Ancak ölümlere karışmadığını ve işkenceye katılmadığını söylüyor. Ona göre Tatar işkenceleri başladığında olayların yaşandığı binayı korumak için istihbarat biriminin askeri personelini getirmişlerdi. 5 gün boyunca o binanın koruması altındaydı.
Rustam Alasgarov, Tatar suçlarının faillerinin geride bırakıldığını ve masumların cezalandırıldığını söylüyor. Özellikle Tatar’da tugay komutanı olarak görev yapan ve halen görevde olan Albay Teymur Memmedov’un adını zikretmiştir:
“Teymur Memmedov’un yerine neden ben oturayım?” Peki parası var mı? 400 bin verip kendilerinden kurtuldular, benim yerime yetimi alıp halkın gözüne perde çektiler.
Teymur Memmedov’un, işkenceler sırasında “elektrik akımı” vermek için kullanılan “KPM” adlı cihazı bizzat getirdiği iddia ediliyor.
“Soruşturma sırasında bana bir askerin şişeyle zorlandığı bir fotoğraf gösterdiler. Bunu yapan kişi nerede? Bunları yapanların hiçbiri cezalandırılmadı.”Rustam Alasgarov ekledi.
Son sözlerin ardından jüri heyeti karar için toplantıya geçti.
Mahkemenin kararının 29 Kasım’da açıklanması bekleniyor.
Tatar olayları sırasında askerlere toplu işkence yapmakla suçlanan 4 ve 5 kişiden oluşan iki grubun daha yargılanması devam ediyor.
Teğmen rütbesinde görev yapan 1993 doğumlu Ruslan Mikayilov, o dönemde Tartar’daki N askeri birliğinde Özel Amaçlı Tümenin özel amaçlı grubunun komutanıydı ve üç teğmen – Sanan Mashiyev, Jabir Gahramanov, Elçin Aliyev.
Mayıs-Haziran 2017’de 180’den fazla askere işkence yapmak, bazılarını işkenceyle öldürmek veya intihara zorlamakla suçlanıyorlar.
Adı geçen kişiler daha önce Tatar işkenceleri nedeniyle tutuklanmıştı. Ancak mahkeme bu kişiler hakkında Ceza Kanunu’nun (yasanın öngördüğü asgari cezadan daha düşük bir ceza öngören) 62. maddesini uyguladı. Tatar Askeri Mahkemesi’nin kararıyla 6 yıl hapis cezasına çarptırıldılar.
Bu cezanın bir kısmını çektiler ve serbest bırakıldılar. 2020 yılında 44 gün savaşına katıldıktan sonra Ruslan Mikayilov, Sanan Mashiyev ve diğerlerine Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in emriyle nişan ve madalyalar verildi. Tatar olaylarına ilişkin ceza yargılamaları Aralık 2021’de yenilendikten sonra, yeni ortaya çıkan koşullar nedeniyle Nisan 2022’de tekrar cezai sorumluluğa getirildiler.
Fuad Agayev, Gurban Jumshudov, Cavid Aghadadashov, Ramil Ahmadov ve Fuad Akhundov ise 5 kişilik diğer grupta yargılanıyor.
Fuad Agayev, Gurban Jumshudov ve Cavid Aghadadashov daha önce Tatar’da işkence suçundan dolayı cezalandırılmıştı. Fuad Agayev 10 yıl, diğer ikisi ise 6 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ancak Tartar davasına ilişkin yargılamanın Aralık 2021’de Başsavcılık’ta yenilenmesinin ardından yeni bir soruşturma başlatıldı ve ek suçlamalar ileri sürüldü.
Bu 5 sanık arasında en ünlüsü Fuad Agayev’di. Bu bir tesadüf değil. Çünkü Fuad Agayev, bu olayları yönetmekle suçlanan o dönemin 1. Kolordu komutanı Tümgeneral Hikmet Hasanov’un yardımcısıydı. Fuad Ağayev’in kendisi de Tartar olayları sırasında birliğin avukatı olarak çalıştı.
Ceza Kanunu’nun 125. maddesi (intihar), 126.3’ü (kasten ağır bedensel zarar verme, taksirle ölüme sebebiyet verme), 145. maddesi (hürriyetten hukuka aykırı olarak yoksun bırakma), 293. maddesi (işkence sayılmayan işkence, zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele) sanığa karşı aşağılayıcı muamele veya ceza), 341 (görevi aşan), vb. makalelerle suçlandı.
