Sosyal aktivistlerin hapsedilmesi: Eleştirel görüş yasaklı bilgi midir?
Avukatlar, idari tutuklamaların ifade özgürlüğü açısından çok ciddi bir sorun oluşturduğuna inanıyor
Azerbaycan’da son aylarda sosyal aktivistlere ve muhaliflere yönelik baskıların ve idari tutuklamaların arttığı bildiriliyor.
Bu durumun esas olarak 19 Eylül 2023’te Karabağ’da düzenlenen iki günlük askeri operasyonlardan sonra arttığı vurgulanıyor.
Tutuklananların çoğu yasaklı bilgileri yaymakla suçlandı.
Akrabaları ve insan hakları savunucuları, bu kişilerin eleştirel görüşleri ve faaliyetleri nedeniyle zulme uğradığına ve tutuklandığına inanıyor.
Avukat Alasgar Memmedli, Meydan TV’ye bu kişilerin idari olarak tutuklanmasının ifade özgürlüğü açısından çok ciddi bir sorun olduğunu anlatıyor:
“Bir kişinin bir şeyi yayıp yaymadığını, bunun sır olup olmadığını, kanunen izin verilip verilmediğini, bazı yetkililerin takdirine göre tespit etmek mümkün değildir. Bu profesyonel bir yaklaşım gerektirir ve ifade özgürlüğüne müdahaledir. İdari bir kararın kişinin özgürlüğünü kısıtlayacak şekilde olmaması gerekir. Hiçbir delil, gerekçe, ekspertiz yapılmadan bunun aylık bir idari kararmış gibi yapılması doğru değil.”
Avukat Halid Agaliyev, Meydan TV’ye 2017 yılında “Bilgilendirme, Bilgilendirme ve Bilginin Korunması Hakkında Kanun”da kafa karıştırıcı ve belirsiz değişiklikler yapıldığını ve ifade özgürlüğüne müdahale için geniş fırsatlar yarattığını söyledi:
“Yasa değişikliği de çok yaygın bir düzenleme, net değil. Bu, suiistimallere yönelik geniş fırsatlar yaratır. Yalnızca yasanın lafzına bakıldığında, bu tür bilgilerin yayılmasına ilişkin sorumluluğun yüklenmesi meşru görünebilir. Ancak genel olarak ifade özgürlüğü hakkı bağlamında bakıldığında bu tür kovuşturma ve cezaların tamamı ifade özgürlüğü hakkının ciddi ihlalleridir.”
“Her durumda mahkeme kararlarının iyileştirilmesi gerekiyor. Bu daha doğru karar verilmesini sağlar. Ancak deneyimler, bu tür cezaların genellikle siyasi amaçlı olduğunu ve korkutma amaçlı olduğunu göstermektedir.dedi avukat.
24 Ekim’de Azerbaycan Halk Cephesi Partisi (APFP) üyesi Mehman Habibov’un yaralanma izlerini gösteren fotoğrafı yayımlandı.
11 Ekim’de sivil kıyafetli kişilerin kendisini dövdüğünü anlattı:
“Kızıldaş bölgesinde sivil giyimli üç kişi beni durdurdu ve siyah bir araca bindirdi. Beni biraz uzaklaştırıp aynı yerleşim yerinde arabadan indirdiler ve ağır hakaretlerle dövmeye başladılar. Beni dövdüler ve gitmemi söylediler. İktidara gelmek istiyor musun? Buna izin vermeyeceğiz. Dayak yedikten sonra beni bıraktılar”.
İfadesine göre şikayeti polis tarafından dikkate alınmadı ve bir süreliğine ülkeyi terk etti.
İçişleri Bakanlığı (MIA) basın servisi başkanı Elshad Hajiyev, Mehman Habibov’un polis memurları tarafından baskı altına alındığı yönündeki iddiaları reddetti.
Bakanlık yetkilisi, bireylerin gözaltına alınmasının ve onlara karşı önleyici tedbirlerin alınmasının siyasi görüşleriyle ilgisi olmadığını kaydetti.
“Savunma Hattı” insan hakları örgütünün kurucu ortağı Rufat Safarov’a göre, Azerbaycan makamlarının uzun yıllardır uyguladığı şiddet politikası, toplumun direniş duygusunu tamamen ehlileştirdi.
“Ancak baskı politikası devam ediyor. Mesele şu ki, Azerbaycan hükümetinin şubeleri, bir bütün olarak mevcut yönetim, bu 30 yıl boyunca hiçbir zaman görevini halktan almadı. Dolayısıyla her ne kadar askeri açıdan bazı başarılar elde edilse de toplumla hükümet arasında hâlâ karşılıklı bir güven oluşmuş değil.– Rufat Safarov RFE/RL’ye söyledi.
Hak savunucusuna göre bunun yeterli nedenleri var:
“Sosyo-ekonomik sorunlar var ve temel insan hakları ihlal ediliyor. Dolayısıyla iktidar bu baskı politikasını sürekli olarak uygulaması gerektiğini düşünüyor. Bugün bile sosyal ağlardaki sıradan görüşler ve sıradan eleştiriler nedeniyle insanlar ya cezai sorumluluğa getiriliyor ya da en iyi ihtimalle idari suçla yakalanıyor. Bu yeterli değil, işkence vakaları da var. Son dönemde alınan tedbirler, insanların karakollarda çok ağır işkencelere maruz kaldığını gösteriyor.”
Rufat Safarov, devlet başkanı ve kolluk kuvvetlerinin başkanları hakkında eleştirel görüşler yazan sosyal ağ kullanıcılarının veya aktivistlerin kolayca izole edildiğini düşünüyor.
Milli Meclis İnsan Hakları Komisyonu üyesi Elman Nasirov da “Turan”a, birinin siyasi görüşlerinden dolayı zulme uğradığı yönündeki iddiaların doğruluk payı olmadığını söyledi.
“Azerbaycan devleti ve ordumuz tarihi bir zafere ulaştı, topraklarımızın egemenliği tamamen sağlandı ve artık Karabağ’ın tam sahibiyiz. Bu aynı zamanda Azerbaycan’ın uluslararası dünyada itibarının daha da artmasına hizmet etti. Böyle bir durumda Azerbaycan’daki muhalif siyasi çevrelerde bir eksiklik kompleksi ortaya çıkmıştır.”
20 Eylül 2023’ten itibaren Azerbaycan’da bazı aktivistler savcılığa ve Devlet Güvenlik Teşkilatı’na çağrıldıklarını söyledi. Daha sonra mahkeme kararıyla birçoğunun 30 gün süreyle idari tutukluluk cezasına çarptırıldığı açıklandı.
Tutuklananlar arasında Nurlan Kahramanlı (Libre), Emin İbrahimov, Amrah Tahmazov, İdari Suçlar Kanunu’nun 388-1.1.1 maddesi (Azerbaycan “Bilgi, Bilgilendirme ve Bilginin Korunması Hakkında Kanun” tarafından yasaklanan bilgilerin bilgi rezervine yerleştirilmesi) yer alıyor. veya bilgi-telekomünikasyon ağında) maddesiyle suçlandı. Her biri 30 gün hapis cezasına çarptırıldı.
İşçi Masası Sendikaları Konfederasyonu koordinatörü Afieddin Memmedov için son çare olarak 2 ay hapis cezası seçildi. Ceza Kanunu’nun 221.3 (Holiganlık) ve 126.1 (Kasten sağlığa ciddi zarar vermek) maddeleri ile suçlandı.
Genç aktivist Nemet Abbasov, İdari Suçlar Kanunu’nun (polisin yasal talebine uymamak) 535.1 maddesi uyarınca 30 gün hapis cezasına çarptırıldı.
Tutuklanan kişiler ve avukatları, cezanın gerçek nedenini, Azerbaycan’ın 19 Eylül’de Karabağ’da başlattığı askeri operasyonlara karşı yazdıkları görüşlere bağladı.
