“Gürcü Rüyası”nı ve Trump’ı tebrik eden İlham Aliyev, Maya Sandu’yu unuttu mu?
Emil Memmedli
Yorumcular soruyu açıklığa kavuşturmaya çalıştı
ABD’deki başkanlık seçimlerinin ön sonuçlarının açıklanmasından birkaç saat sonra
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Donald Trump’ı ikinci kez cumhurbaşkanı seçilmesinden dolayı tebrik etti.
Gürcistan’da 26 Ekim’de yapılan parlamento seçimlerinden bir gün sonra İlham Aliyev, Başbakan Irakli Kobahidze’yi iktidardaki “Gürcü Rüyası – Demokratik Gürcistan” partisinin zaferinden dolayı tebrik etti.
Bu çerçevede Avrupa’ya ve genel olarak Batı’ya entegrasyon politikasını uygulayan Maya Sandu, 4 Kasım’da yapılan seçimlerde ikinci kez bu ülkenin Cumhurbaşkanı seçilmesine rağmen, Azerbaycan’ın lideri henüz kendisini tebrik etmedi. . Azerbaycan Cumhurbaşkanı’nın aynı tür olaylara karşı farklı tutumları birçok soru işareti yaratmıştır.
“Azerbaycan’a etki açısından süreçler ters gittiğinde, resmi sonuçlar açıklanmadan Aliyev acele ediyor ve tebrik ediyor”
Konuyla ilgili Meydan TV’ye yorum yapan siyaset yorumcusu Rauf Mirgadirov, bunun Aliyev’in demokrasiye, insan haklarına ve gelecekte Azerbaycan’da yaşanacak süreçlere etkisi ile doğru orantılı olduğunu düşünüyor:
“Konu demokrasiye ve o ülkenin Avrupa-Atlantik bölgesine entegrasyonuna gelince, bu durumda Azerbaycan Cumhurbaşkanı son derece itidalli davranıyor, kimseyi tebrik etmiyor ve uzun bir ara veriyor. Süreçler Azerbaycan’ı etkileme açısından ters yöne gidince, resmi sonuçlar açıklanmadan Aliyev acele ediyor ve tebrik ediyor.
Siyasi yorumcu, buna rağmen Azerbaycanlı yetkililerin Batı ile ilişkileri tamamen koparmak istemediğini, bunun sadece devletin çıkarlarına değil, Aliyev’in kişisel çıkarlarına da uymadığını kaydetti:
“Dolayısıyla Batı ile ilişkileri sürdürmek istiyor ama bu ilişkilerin Suudi Arabistan’ın politikası çerçevesinde olmasını istiyor. Konu şu: Sana petrol ve gaz satacağım, iç dünyama dokunma. Artık Azerbaycan için ne kadar erişilebilir olduğu başka bir konu.”
“Dengeli dış politika rotası terörle mücadele operasyonlarıyla sona erdi”
Siyasi Yönetim Enstitüsü Müdürü Azer Gasimli, Azerbaycan hükümetinin Çin ve Rusya ile stratejik ortaklık anlaşması imzaladığını hatırlattı:
“Görünüşe bakılırsa hükümet, stratejik ortaklığa uygun olarak Kremlin’le işbirliğinin temelini atmış durumda. Bu belgelerde yer alan dış politikalarını birbirlerine danışarak ve uyum içinde uygulayacaklardır. Şu anda bunları gerçekte görüyoruz.”
Azer Gasimli, Rusya Devlet Başkanı sözcüsü Dmitry Peskov’un Maya Sandu’nun meşru bir başkan olmadığını söylediğini hatırlattı.
“Moskova onu tebrik edemez çünkü Moldova halkı ona oy vermedi. İlham Aliyev onlara güveniyor ve aynı politikayı uyguluyor”.
Politikacı, sıralanan gerçeklerin Aliyev’in “Azerbaycan’ın bağımsız bir dış politika izlediği” yönündeki açıklamasının doğru olmadığını gösterdiğini ve bunun tam tersini ortaya koyduğunu kaydetti.
Ona göre Azerbaycan’ın uluslararası ilişkilerde denge politikası çoktan sona erdi:
“Özellikle terörle mücadele operasyonundan sonra denge politikası tarihe karıştı. Rusya devlet başkanıyla yapılan gizli anlaşmalar ve ardından Rus barış güçlerinin Karabağ’dan çekilmesi, Azerbaycan hükümetinin Kremlin nezdinde bazı yükümlülükler üstlendiğini de gösteriyor. Bu, denge politikasının bittiği anlamına geliyor.”
“İlham Aliyev’in Maya Sandu’yu tebrik etmemesi protokol kurallarından kaynaklanıyor olabilir”
Siyaset bilimci Farhad Mammadov bunu protokol kurallarıyla açıkladı:
“Herhangi bir ülkenin lideri nasıl tebrik edilirse, karşılığında kendisi de tebrik edilir. Donald Trump’ın seçilmesi öyle bir olay ki Azerbaycan Cumhurbaşkanı onu tebrik etti. Ancak eski yönetim Azerbaycan devlet başkanına böyle bir tebrik iletmedi. Bir süre sonra kendisine Azerbaycan Cumhurbaşkanı olarak hitap edilen bir mektup çıktı. Belki de Moldova’nın seçilmiş Cumhurbaşkanı Sandu, Azerbaycan devlet başkanını tebrik etmemiştir. Ya da resmi açıklamanın ardından tebrik etti. Bu nedenle resmi Bakü bekleme durumundadır.
Ancak siyaset bilimci, Azerbaycan’ın dengeli dış politika rotasından çekilmediği görüşünde:
“Gürcü makamları da Avrupa entegrasyonuna eğilimli. Yani resmen ilan etti. Bu nedenle bir kriter olarak görülmemelidir. Mesela yarın Avrupa siyasi topluluğu çerçevesinde bir toplantı yapılacak ve toplantıya Azerbaycan devlet başkanı da katılacak, bunun planlandığına inanıyorum.”
