‘Kaos Tanrısı’ Dünya’daki bir şehri yok edebilir ama…
Apophis 340, adını eski Mısır Kaos tanrısı Apep’ten alan fıstık şeklinde bir asteroittir. Bu büyüklükte bir uzay kayasıyla çarpışma gezegenimizi yok etmez ama bir şehri kolayca yok edebilir.
“Haber Azerbaycan”, gökbilimcilerin 2029’da Dünya’nın çok yakınından geçebileceğini tahmin ettiğini bildirdi. 2021’deki daha detaylı gözlemler, Dünya’ya çarpma ihtimalinin araştırmacıların düşündüğünden daha az olduğunu gösterdi. Apophis 340’ın 13 Nisan 2029’da Dünya’ya 32.000 kilometre uzaklıkta olacağı tahmin ediliyor.
Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’nda çalışan asteroit bilimcisi Ronald-Louis Ballouz, asteroitin Dünya’ya bu yakın geçişten sonra nasıl davranacağı sorusuyla ilgileniyordu. Ona göre gökbilimciler, Dünya benzeri gezegenlere yakın uçan asteroitlerin genellikle aşınmış yüzeylere sahip olmadığını uzun zamandır gözlemliyorlar.
Bilim adamı, bir hava olayının kanıtlarını ortadan kaldıran kesin fiziksel mekanizmanın tam olarak anlaşılmadığını söyledi. Bir olasılık, gezegenin yerçekiminin asteroitin yüzeyindeki kayaları çekerek onu kenara itmesi ve altındaki katmanı açığa çıkarmasıdır.
Balluz ve uluslararası bir araştırmacı ekibi, Apophis’in hesaplamalı modellerini oluşturdu. Hem büyük hem de küçük ölçekli fiziksel değişiklikleri izleyerek modelin Dünya’ya doğru hareketini simüle ettiler. arXiv önbaskı veri tabanında bulunan çalışma, The Planetary Science Journal’da yayınlanmak üzere kabul edildi.
Bilim insanları, 2029’da Dünya’nın yerçekiminin neden olduğu iki fiziksel sürecin Apophis’in yüzeyini şekillendirebileceğini keşfetti. Bunlardan biri, Apophis’in Dünya’ya en yakın noktasına ulaşmasından bir saat önce başlaması ve bir süre daha devam etmesi beklenen artçı sarsıntılar. Onlara göre bu dürtülerin gücünü tahmin etmek zordur.
Apophis’in yerçekimi Dünya’nınkinden yaklaşık 250.000 kat daha azdır. Dolayısıyla daha küçük olayların yüzeydeki her şeyi sarsabileceğini düşünüyoruz.” dedi Balluz.
Bu, depremlerin Apophis’in yüzeyindeki kayaları kaldıracak kadar güçlü olabileceği anlamına geliyor. Kayaların çoğu Apophis’e düşecek ve geçen bir uzay aracı tarafından tanınabilecek farklı yüzey desenleri oluşturacak.
Apophis’in yüzeyini “yenileyebilen” başka bir süreç, asteroitin sabit bir eksen veya zaman dilimi etrafında dönmemesi nedeniyle ortaya çıkan eğimindeki bir değişikliktir.
Simülasyonlar, Apophis’in devrilmesi sırasında meydana gelen değişikliklerin, eğimli yüzey kayalarını istikrarsızlaştıracağını ve bunun aşırı durumlarda heyelanlara yol açabileceğini göstermiştir. Sismik sarsıntılardan farklı olarak bu değişiklikler on binlerce yıl boyunca kademeli olarak gerçekleşecektir.
Sonuçlar yalnızca Apophis’in 2029’daki çarpışmadan sonra nasıl davranacağını tahmin etmekle kalmıyor. Balluz’a göre bunlar, asteroit yüzeyinin yenilenmesi için yeni bir mekanizma sağlıyor; bu da uzun süredir devam eden, gezegensel karşılaşmaların küçük cisimlerin yüzeylerini ne kadar değiştirebileceği sorununa cevap verebilecek.
Aydın
