“Tereyağı” etiketi altında satılan “hastalıklar”

Uzmanlar, iş adamlarının ülkede bağımsız bir laboratuvarın bulunmamasından yararlandığını söylüyor

“Sıkılmış, ikincil, tek kullanımlık hayvan yemi yağları Azerbaycan’a açık olarak getiriliyor, geri dönüştürülüyor, filtreleniyor ve halka veriliyor. Bu korkunç bir trajedi. Onkolojik hastalıkları yayan da bu yağlardır.”
Umid Partisi Genel Başkanı İkbal Ağazade bu iddiayı ortaya attı yaptı.

Ona göre Azerbaycan’da irili ufaklı bütün mağazalarda ayçiçeği, mısır vb. satılıyor. Yağların kökeni bilinmiyor.

Azerbaycan Gıda Güvenliği Ajansı’nın (AFSA) kontrol etmesi durumunda bu vakaları tespit edebileceğini ekliyor.

Yemeklik yağlar Azerbaycan’a ağırlıklı olarak Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya, Almanya, Avustralya ve Yeni Zelanda’dan ithal edilmektedir.

Gıda uzmanları, Azerbaycan’da tereyağı üretimi yapan firmaların ürünlerinin kalitesi konusunda ciddi şüphelerin bulunduğunu söylüyor.

Satışa sunulan yağların yüzde 95’inin Azerbaycan’da paketlenerek yabancı yağ adı altında tüketicilere satıldığı iddia ediliyor.

Düşük fiyata satılan bu yağların bileşiminin büyük kısmını trans yağlar oluşturuyor.

“Tereyağı” adı altında satılan birçok yağın içeriğinde, tereyağı yerine geçen bir maddeden yapıldığı açıkça belirtilmektedir. Bazılarının üzerinde ise tereyağı katılarak hazırlandığı belirtiliyor. Yani ürüne tereyağı eklenir. Adının tereyağı olması nedeniyle çoğu alıcı, küçük yazılı içerikleri okumadan bu ürünü doğal tereyağı ile karıştırıyor.

Bazı ambalaj bilgilerinde “trans yağ” yerine “hidrojene bitkisel yağ” yazıyor.

Trans yağ nedir?

Yirminci yüzyılın başlarından itibaren bitkisel yağların tatlarını korumak, fiziksel özelliklerini değiştirmek, raf ömürlerini ve kullanılabilirliklerini arttırmak amacıyla kısmi hidrojenasyon işlemine başlanmıştır. Bu işlem sırasında bitkisel yağlarda vücuda faydalı olan doymamış yağların yapısında değişiklikler meydana gelir.

İşlemin sonunda yağ veya yağ elde edilir. Bu tür yağlar, yirminci yüzyılın sonuna kadar hayvansal yağların en sağlıklı alternatifi olarak tanıtıldı. Daha sonra trans yağların insan sağlığına ciddi bir tehdit oluşturduğu anlaşıldı.

Azerbaycan dahil bazı ülkelerde bu yağlar fast food ve atıştırmalıklarda, sos, mayonez üretiminde, tatlılarda ve çıtır kızartmalarda kullanılıyor. oluyor

Dünya Sağlık Örgütü uyarıyor

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) yaptığı bir araştırmaya göre, yüksek miktarda trans yağ asidi alımı kalp-damar hastalığı riskini %21, ölüm riskini ise %28 artırıyor.
Trans yağ asitleri hücrelerin fosfolipit zarının yapısında değişikliklere neden olur, bağışıklık sistemini, görmeyi zayıflatır ve Alzheimer hastalığı riskini artırır.

Yapılan araştırmalara göre trans yağ asitleri vücudun üreme (üreme) kabiliyetini olumsuz etkileyerek hem kadında hem de erkeklerde kısırlığa neden olmakta, hamilelerde ise fetüsün gelişimini olumsuz etkilemektedir.

DSÖ, bu yağların büyüyen ve gelişen bir çocukta doğrudan merkezi sinir sistemine zarar verdiğini söylüyor. Trans yağ asitlerinin anne sütü yoluyla anneden bebeğe geçtiği de kanıtlanmıştır.

Başka bir çalışma, menopoz sonrası kadınlarda trans yağ asidi tüketimi ile meme kanseri riski arasında bir ilişki olduğunu buldu.

Dünya Sağlık Örgütü’nün 2003 yılındaki resmi raporuna göre diyette trans yağ asitleri içeren yağların kullanımının mümkün olduğunca azaltılması (2000 kcal enerji için günde 2 gramdan az, yani daha az) önerilmektedir. toplam enerji ihtiyacının %1’inden fazla).

Kuruluş, 2018 yılında trans yağların her yıl 500.000 kişinin erken ölümüne neden olduğunu açıklamıştı.

Gıda ve İlaç Derneği (FDA), Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve WHO gibi uluslararası kuruluşlar, özellikle gelişmiş ülkelerde tüketilen gıda gruplarında trans yağlardan kaçınılmasını önermektedir.

DSÖ’nün son bilgilerine göre şu anda trans yağları reddeden ülke sayısı 53’tür.
2023 yılında bu listeye Mısır, Meksika, Moldova, Nijerya, Kuzey Makedonya, Filipinler ve Ukrayna da eklendi.

DSÖ, dünyadaki tüm ülkelerin 2025 yılına kadar trans yağ kullanımını bırakmasını tavsiye etti.

Azerbaycan Gıda Güvenliği Ajansı (AQTA), Azerbaycan’da gıda güvenliğinden sorumludur.
Ancak uzmanlar, gıdaların bileşimini kontrol edecek bağımsız laboratuvarlara sahip olmanın önemli olduğuna inanıyor.

Ekonomist uzman, tarım uzmanı Vahid Maharramli, Meydan TV’ye, Azerbaycan’da bağımsız bir laboratuvar bulunmadığı için ithal yağların ve gıda ürünlerinin kalitesinden şüphe etmek için ciddi nedenler bulunduğunu anlatıyor:

“Azerbaycan bitkisel yağ ve tereyağı ihtiyacını karşılayamadığı için yurt dışından hammadde ithal ediyor. Tereyağı da ülkeye büyük miktarlarda getirilip burada paketleniyor. Bu yağlar açıkça katkı maddeleri içerir. Ülkede bağımsız bir laboratuvar ve şeffaflık olmadığı için o ürünlerin kalitesi konusunda bir şey söyleyemeyiz.”

Türkiye ile Gürcistan’ı karşılaştıran bir uzman, her iki ülkenin ithal ettiği bitkisel ve tereyağının Azerbaycan’a göre çok kaliteli olduğunu söylüyor:

“Türkiye’de kullandığım tereyağı ve bitkisel yağların kalitesi, Azerbaycan’daki marketlerden farklı. Geçenlerde tereyağı almak için markete gittim. Araştırdım, Almanya’dan, Fransa’dan, Zelanda’dan ithal edilen yağlar olduğu biliniyordu. Azerbaycan’da dolu olduğundan şüphelerim vardı. Güzel yağın kokusunu alabiliyorsunuz. İran’dan getirilen petrol bile Avrupa’dan Azerbaycan’a getirilen petrolden daha kalitelidir.”

Azerbaycan neden Dünya Ticaret Örgütü’ne üye değil?

Azerbaycan Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) üye olmadığı için Avrupa’dan ülkeye kaliteli ürün getirilmesi mümkün değil. DTÖ üyeleri uluslararası ticaretin %98’ini gerçekleştirmektedir. Azerbaycan, Özbekistan ve Türkmenistan dışındaki tüm BDT ülkeleri DTÖ üyesidir.

Vahid Maharramli, Azerbaycan’ın DTÖ’ye katılması halinde ülkede belli oranda ürün bolluğu yaratılacağını ve tekelleşmenin önlenebileceğini söylüyor:

“Bizim bu örgüte üye olmayışımız Azerbaycan’daki tekelcilerin gönlünde taht kurmuştur. Hammaddelerin zarar görmeden Azerbaycan’a getirildiği, burada geri dönüştürüldüğü, paketlendiği ve satışa sunulduğu bilgisi doğrudur. Başka çaremiz olmadığından o kalitesiz yağları kullanmak zorunda kalıyoruz. Çoğu ülke trans yağların kullanımını yasakladı. Ama Azerbaycan’daki dürüst olmayan işadamları bu fırsatı değerlendiriyor. Boğazımız onların elinde. Bu yüzden istedikleri gibi para kazanmak için bu tür eylemler yapıyorlar.”

1995 yılında kurulan Dünya Ticaret Örgütü’nün temel hedefi, uluslararası ticaretin maksimum düzeyde serbestleştirilmesi ve bunun sağlam temellerinin oluşturulması, böylece ekonomik kalkınmanın artırılması ve insanların yaşam standartlarının iyileştirilmesidir.

“İnsanların kaliteli petrole parası yetmiyor”

Gıda güvenliği araştırmacısı Asım Valiyev, Meydan TV’ye tüketicilerin yağ alırken içindekileri dikkatli okuması gerektiğini anlatıyor:

“Bazen marketlerde yağın üzerinde “Tereyağı” yazdığını görüyoruz. Ancak kompozisyonu okuduğunuzda küçük harflerle “trans yağ” içerdiğinin yazıldığını görüyorsunuz. Veya tam tereyağı değil başka yağlar eklenir. Yani üzerinde yazan “Tereyağı” kelimesine aldanmayın, etiketini ve kompozisyonunu mutlaka okuyun. Çünkü iş adamları bazen insanları kandırmak için bu tür terim ve ifadeleri kullanırlar. Azerbaycan’da kaçak gıda üretimi yapan çok sayıda insan var. Kontrolden kaçan üreticiler de var. Her kişi bir denetçi olmalıdır. AQTA’nın görevi, ürünlerin güvenlik göstergeleri normlarına uygun üretimini kontrol etmektir. Sağlıklı beslenme her bireyin tercihidir.”

Asım Valiyev tüketicilerin satın alma gücüne de dikkat çekiyor. Şu anda tüketicilerin gıda ürünlerini bütçelerine göre satın aldıklarını söylüyor:

“Halkın geçim ve gelir durumu öyle bir durumda ki, ‘5 manat yerine 15 manatlık petrol alın’ diyemiyoruz. Şu anda insanlar et talebini karşılamak için “etlik piliç” tavuğu yemeye zorlanıyor..

AQTA’nın konuyla ilgili pozisyonunu öğrenmek mümkün olmadı.