Beyin iltihabı ve DNA hasarı hafızayı şekillendiriyor – Beklenmedik bir keşif
Chicago’daki Northwestern Üniversitesi’ndeki Amerikalı sinirbilimciler, beyin iltihabının ve DNA hasarının uzun süreli hafıza oluşumunun önemli bileşenleri olduğuna dair beklenmedik bir keşifte bulundular.
“Haber Azerbaycan”, çalışmanın “Nature” bilimsel dergisinde yayınlandığını bildirdi.
Bilim adamlarına göre beyindeki nöronların iltihaplanması kötü bir işaret olarak değerlendiriliyor çünkü Alzheimer ve Parkinson hastalıklarına yol açabiliyor. Ancak son gözlemler, anıların oluşması için hipokampustaki iltihaplanmanın gerekli olduğunu göstermiştir.
Bellek mekanizmalarını incelemek için araştırmacılar fareler üzerinde deneyler yaptılar. Hayvanlarda belirli anılar oluşturmak için uyaranları kullandılar ve daha sonra geçmiş olaylarla ilgili bilgilerin işlendiği hipokampusa odaklandılar.
Ekip, bu hipokampal nöronlarda Toll benzeri reseptör 9 (TLR9) inflamatuar yolunun oldukça aktif olduğunu buldu. Bu yol genellikle patojenlerden gelen DNA parçalarını tespit ederek bağışıklık tepkisine dahil olur.
Bilim adamları, TLR9 yolunun yalnızca enfeksiyonla değil aynı zamanda hipokampal nöronlardaki DNA hasarıyla da etkinleştirildiğini buldu. Sonuçlar, DNA hasarına yanıt olarak TLR9 yolunun aktivasyonunun hafıza oluşumu için kritik olduğunu gösterdi.
Uzmanlar bu keşfin beklenmedik olduğunu söylüyor çünkü TLR9 her zaman hafıza mekanizmalarından biri olarak değil, bağışıklık sisteminin bir parçası olarak düşünülmüştü. Ancak TLR9 bloke edildiğinde fareler uzun süreli hafıza oluşturma yeteneğini kaybetti.
Araştırmacılar bu nöronlardaki DNA hasarı ve onarım süreçlerini incelediler. Hasar görmüş DNA parçalarının ve diğer moleküllerin çekirdekten salındığını buldular. Bu salınım TLR9 yolunun aktivasyonuna yol açtı ve bu da normalde hücre bölünmesinde yer alan organeller olan sentrozomlardaki DNA onarım mekanizmalarını uyardı.
Bölünmeyen nöronlarda sentrozomlar farklı bir rol oynadı ve nöronların uzun süreli hafızanın oluşumu için gerekli olan stabil hafıza kümeleri halinde organize edilmesine yardımcı oldu.
Bir diğer önemli bulgu ise hafızayı kodlayan nöronların, bir hafta süren iltihaplanma sürecinde yeni veya benzer uyaranlara karşı daha dirençli hale gelmesiydi. Bu direnç önemlidir çünkü halihazırda alınmış olan bilgilerin korunmasına yardımcı olur ve nöronların yeni girdilerle dikkatinin dağılmasını önler. Uzmanlara göre zamanla oluşan anıların kalıcılığını sağlıyor.
Aydın
