Piyasalarda milyonlar yanıyor – Sigorta yapmıyorlar mı, sigortalatmak mı istemiyorlar?

Bugün Binagadi ilçesi Ziya Bünyadov caddesindeki inşaat malzemeleri pazarında yangın çıktı. Yangın sonucu inşaat malzemeleri yandı.

Bu durum, değeri milyonlarca manat olarak hesaplanan bu piyasada faaliyet gösteren birçok girişimcinin maddi zarara uğramasına neden oldu. Sahiplerine göre malları sigortalı değil.

Bunun Azerbaycan’daki ilk olay olmadığını da belirtmek gerekiyor. Bu tür yangınlar sonucunda ülkenin birçok büyük çarşısı yanmış ve bu durum orada faaliyet gösteren girişimcilerin zarar görmesine neden olmuştur.

Benzer bir olayın tekrar yaşanması piyasada faaliyet gösteren girişimcilerin ürünlerinin sigortalanması sorununu yeniden gündeme getirdi.

Böyle piyasalarda girişimciler ürünlerini sigortalatmak istemiyor mu, sigorta şirketleri mi ilgilenmiyor?

“Haber Azerbaycan” konuyu sigorta uzmanı İlkin Najaov ile görüştü.

İlkin Najafov, depo ve vitrinlerdeki mal sigortasının zorunlu gayrimenkul sigortası kapsamına girmediğini söyledi:

“Zorunlu gayrimenkul sigortası binanın ana inşaatlarını – kapı, pencere, tavan, zemin, iç onarım işlerini kapsamaktadır. Burada yanan şey girişimcinin mallarıdır.”

Uzman, girişimcinin mallarının sigortalanmamasının birçok nedeni olduğunu söyledi:

“Birinci sebep piyasaların normal standartları karşılayamaması. Sigorta şirketlerinin de riski alıp yeniden sigortalama yapması gerekiyor. Faaliyet gösterdikleri durum çok tehlikeli. Sigortacılık açısından cazip değiller. Piyasaların standartları iyi olmalı” kaldırdı. Mesela bugün Absheron Alışveriş Merkezi yapıldı. Biz buradayız Bina Alışveriş Merkezi ile Saderak Alışveriş Merkezi’ni karşılaştırabilir miyiz? Yapamayız. Çünkü burada standartlar bekleniyor ve yangına dayanıklı ürünler kullanılıyor. İtfaiye araçlarının yerleştirileceği yerler Geçiş, hidrant, su havuzları hepsi normlara uygun uygulandı. Kısa sürede herkes bu alışveriş merkezini sigortalayacak Ama “Euro Home”, “Sadarak” Alışveriş Merkezi, “Darnagül” inşaat çarşısını sigortalamakla ilgilenmiyorlar.

Sigorta şirketlerinin bir girişimciden 10 manat alıp yarın 100.000 manat verecek sihirli bir değneği yok. Sigorta şirketi riski hesaplar. Risk yeterli değilse ve bu riski reasürans piyasasına yerleştiremezse sigorta şirketi de bu riskin altına giremez ve girmez. Sahipler ayrıca sigortayı yalnızca malları yandığında hatırlar. Sonra bir şekilde bir yerden tazminat alıyorlar, market sahibiyle konuşup fiyatları 3-5 AZN düşürüyorlar, sigortayı unutuyorlar. Bu da meselenin ikinci tarafıdır.”

İlkin Najafov, buraların sigortalanması için girişimcilerin, Acil Durumlar Bakanlığı Yangından Korunma Dairesi Başkanlığı’nın ve sigorta şirketlerinin birlikte çalışıp karar vermesi gerektiğini söyledi:

“Yanıcı maddelerin satışı, taşınması ve korunmasının özel yönetmelik ve standartlara göre yapılması gerekir. Bunlara uyulmadığı takdirde sigorta şirketi çaresiz kalır.”

“Piyasa sahipleri neden sigorta mevzuatına uygun bir altyapı oluşturmakla ilgilenmiyorlar” sorusuna yanıt veren uzman, her halükarda paralarını kazandıklarını söyledi:

“Piyasalarda normal bir altyapının oluşturulması gerekiyor ki bu riskler sigortacı açısından cazip olsun. Piyasa sahipleri buna neden ihtiyaç duysun? Başkası olsun. Altyapı oluşturmak için para yatırmanız gerekiyor. Her zaman para kazanabilirler. Piyasa sahipleri bu durumda bir şey kaybetmezler. O girişimci olmaz, yerini başka bir girişimciye verir ve parayı kazanır” dedi.

Avukat Ekram Hasanov, bu durumda sigortanın bulunmaması durumunda, yangında bir kişinin kusuru varsa o kişiden zararın tazminini isteyebileceğini söyledi. Ancak konu ciddi olarak ele alınmalı ve kimin hatalı olduğu belirlenmelidir:

“Burada farklı seçenekler var. Birisinin bilerek gelip burayı ateşe vermiş olması mümkün. Bu durumda o kişi cezai sorumluluğa girecek ve zararı ödemek zorunda kalacak. Bir diğer neden de dikkatsizlik olabilir. Olay dikkatsizlik veya kazara meydana gelmiştir.Bu durumda market sahibinin güvenlik önlemi alıp almadığının tespit edilmesi gerekir.Her tesiste yangından korunma önlemlerinin alınması gerekir.Bu önlemler alınmadıysa, marketten tazminat talep edebilirler. Oluşan zarar için tesisin sahibi.Üçüncü seçenek ise kazadır,kaza sonucu olmuştur.Bina sahibi tüm güvenlik önlemlerini almıştır ancak yangın kaza sonucu çıkmıştır.Bu durumda girişimci Kendisine verilen zarardan dolayı herkesten tazminat talep edebilir. Çünkü suçlanacak kimse yok. Eğer malını kendisi sigortalatmış olsaydı sigorta şirketinden ücretini talep edebilirdi. Bütün bunlar büyük bir sorun. Bir süreç ve zaman alıyor. Birinin bilerek ateşe verdiğine inanmıyorum. Talihsiz bir olay, sadece tesis sahibinin tüm önlemleri alıp almadığının tespiti gerekiyor.”

Günay Ilgargizi