Netanyahu’nun politikası İsrail’i zayıflattı

Reşad Aliyev

Son 2 haftada, Netanyahu’nun 10’dan fazla kapsamlı röportajı da dahil olmak üzere önde gelen İsrail gazetelerinin birçok makalesini, etkili İsrailli politikacıların makalelerini ve röportajlarını dinledim. Bulgularımın bir kısmını paylaşıyorum.

İsrail’de Filistin-İsrail anlaşmazlığının çözümüne yönelik iki yaklaşım var. Aşırı sağcı, şovenist kampı temsil eden Netanyahu, iki devlet seçeneğini kabul etmiyor, yani bölgede bir Filistin devletinin kurulmasını engellemek için yıllardır elinden geleni yapıyor. Diğer şeylerin yanı sıra, Gazze’yi kontrol eden Hamas örgütünün güçlendirilmesini destekledi – mantık şu: Hamas Gazze’de ne kadar güçlü olursa, Batı Şeria’yı kontrol eden Filistin Kurtuluş Örgütü’nün Gazze’yi kontrol etmesi de o kadar imkansız olacak ve dolayısıyla Tüm Filistinliler adına konuşun. Dolayısıyla Filistin topraklarında bu iki rakip, hatta düşman örgüt var olduğu sürece, yani iki güç var olduğu sürece, Filistin devleti kurma planı gerçekleşmeyecektir. Yani klasik “böl-yönet” politikasını bilirsiniz. İsrail’in önde gelen siyasi ve akademik çevrelerinde öyle bir düşünce yaygın ki, Hamas’ı bugünkü kadar güçlü kılan temel nedenlerden biri, Netanyahu’nun uzun yıllar boyunca yürüttüğü Hamas’ı destekleme ve güçlendirme politikasıydı.

Aynı siyasi çevrelerde Hamas’ın İsrail’e yönelik son saldırısının Netanyahu’nun en azından yakın gelecekte iktidarını korumasına yardımcı olacağı yönünde görüş de var (Haaretz’den alıntı: “7 Ekim 2023 pogromu Netanyahu’ya yardım ediyor ve ilk kez değil, kısa vadede egemenliğini korumak için.”). Bu noktada ülkemizin son üç yıldaki siyasi durumuyla bazı benzerlikler var.

İsrail hükümetinin bu yılın başında ortaya koyduğu yargı reformu girişiminin (eleştirmenlere göre bu reformun amacı yargı erkini zayıflatmak yerine yürütme erkini güçlendirmek, yani aslında İsrail’i demokrasiden otoriterliğe kaydırma), Netanyahu’ya karşı aylarca toplumda çok ciddi bir bölünmeye yol açmanın yanı sıra, dinmeyen ve yoğunlaşmayan kitlesel protestolara yol açmış ve bu süreç onun otoritesini büyük ölçüde zayıflatmıştı. En etkili politikacılardan üst düzey askeri yetkililere, eski Mossad şeflerine ve hatta N’nin müttefiklerine kadar yüzlerce kişi onun istifasını talep etti. Protesto işareti olarak binlerce yedek ve özel hizmet personeli göreve geri dönmeyeceklerini duyurdu. Yani Netanyahu’nun kendi siyasi kariyeri ciddi tehlike altındaydı ve tüm bunlar İsrail’in güvenlik sisteminde boşluklara yol açıyordu. Bu nedenle İsrail’in güvenlik sisteminde oluşan boşluğun ve Hamas’ın bu boşluktan yararlanarak böyle bir saldırı gerçekleştirebilmesinin nedeninin tam olarak N’nin iç politikası ve toplumda yaratılan derin ideolojik bölünme olduğu düşünülüyor. İlginçtir ki, Netanyahu kendisi de öyle düşünmüyor ve cumartesi günü kendini temize çıkarmak için bir tweet atıp olanlardan güvenlik servislerinin liderlerini suçlasa da, birkaç saat sonra, görünüşe göre ağır bir baskı altında, o tweet’i sildi ve onlardan özür diledi. .

Bir diğer ilginç nokta ise Netanyahu’nun politikalarının sadece kendi itibarına zarar vermekle kalmamış olmasıdır. Pek çok kişiye inanılmaz gelebilir ama Amerika’daki yaşlı kuşağın aksine, gençlerin (18-22 yaş arası) İsrail’den çok daha büyük bir kısmı Filistin’i destekliyor. Üstelik Demokratlar arasındaki İsrail bağnazlığı da önemli ölçüde azaldı. Gallup’un Mart 2023 anketi, ilk kez Demokratların daha büyük bir kısmının (%48) Filistin’i ve %38’in İsrail’i desteklediğini gösteriyor. Bunun temel nedenlerinden biri Netanyahu ekibinin radikal duruşu ve tavizsiz politikasının yanı sıra İsrail’de demokrasiyi diktatörlüğe dönüştürme arzusudur (Netanyahu’ya yönelik yolsuzluk suçlamalarıyla ilgili devam eden dava da listeye eklenebilir) ). Amerikan toplumunun İsrail’e karşı tutumunun böylesine değişmesi (en azından son saldırılara kadar) İsrail’i rahatsız edemezdi.