‘Ekim Ayında Onsekiz Gün’: Yom Kippur Savaşı’nda Strateji ve Diplomasi – Savunma Haberleri

28 Ekim 2023

1973’ten önce İbranice mechdal kelimesi “büyük bir hata” anlamına geliyordu. Uri Kaufman’a göre son 50 yılda Ekim Ayında Onsekiz Gün: Yom Kippur Savaşı ve Modern Ortadoğu’yu Nasıl Yarattığıterim yeni bir anlam kazandı: “IDF’in savaşın açılış günlerindeki başarısızlıkları kadar muazzam bir fiyasko” Yom Kippur Savaşı.”

İçinde Onsekiz Gün Ekim ayında Kaufman, İsrail’in Yahudi devletini pekala sona erdirebilecek bir yenilgiden kıl payı kurtulduğuna dair ayrıntılı analizinde, bu savaşa katılanların anılarından ve onlarla röportajlardan ve yakın zamanda gizliliği kaldırılan belgelerden yararlanıyor.

Üç haftadan kısa bir süre içinde, İsrail’in Mısır ve Suriye’nin sürpriz saldırısını püskürttüğünü, Sina’da Mısır Üçüncü Ordusu’nu kuşattığını, Şam’ı kuşattığını ve çatışmanın ezici bir yıpratma savaşına dönüşmeden önce uygun şartlarda sona erdiğini vurguluyor. 3,3 milyon kişi toplam 80 milyon nüfusa karşı kazanamadı.

Savaşların ve diplomasinin analizi

Ekim ayının Onsekiz Günü düzinelerce ve düzinelerce savaşın ayrıntılı bir analizini içeriyor. Her ne kadar zaman zaman Agranat Komisyonu’nun tartışmalı sonuçlarıyla çelişse de, kitap aynı zamanda dönemin savunma bakanı Moshe Dayan da dahil olmak üzere İsrail’in askeri liderleri hakkında dengeli ve net bir değerlendirme sunuyor; genelkurmay başkanı David “Dado” Elazar; Askeri İstihbarat Direktörü Eli Zeira; Hava Kuvvetleri Komutanı Benny Peled; ve generaller Shmuel “Gorodish” Gönen ve Ariel Sharon.

Kaufman, sağ elindeki yaraya rağmen omuzdan atılan bir füzeyle 30 Mısırlıyı öldüren, tüfek ve el bombalarıyla çatıya tırmanıp herkesi vuran, savaşın “en büyük kahramanı” Asa Kadmoni gibi askerlerin hikayelerini anlatıyor. Sonunda yalnızca yedi kurşunla kaldığında kurtarılmadan önce görebiliyordu.

BAŞBAKAN Golda Meir, Tümgeneral Ariel Şaron’la birlikte Ekim 1973’te Sina Yarımadası’nda. (Kaynak: Yehuda Tzion/GPO/Handout/Reuters)

Kaufman, Arap liderlerin ve askeri personelin 1967’deki yenilgiden dolayı travma yaşadıklarına ikna olan İsrail İstihbarat yetkililerinin, Mısır ve Suriye birliklerinin ve silahlarının hareketinin 6 Ekim’de başlayacak sürpriz saldırının başlangıcı olduğuna inanmadığını yazıyor. 1973.

Ancak savaşın en iyi ve “en cesur kararlarından” birinde, Agranat Komisyonu’nun “İsraillilerin hayal kırıklıklarının kurbanı” ilan ettiği Elazar, konsantre olabilmek için AMAN analizine güvendi ve Ürdün sınırını savunmasız bıraktı. Sina’daki kuvvetleri.

Reklamcılık

Buna karşılık Peled’in SAM füzelerini imha etme kararı Golan Tepeleri ve Mısır’daki Tagar Operasyonunun iptal edilmesi “İsrail’in en büyük taktiksel hatasıydı, hatta yedekleri harekete geçirmeme kararından bile daha kötüydü.”

Gönen’in Süveyş Kanalı kıyılarına saldırı emri vermesi, Mısır’ın İkinci Ordusunun 56 km’lik bir alanda yok edilmesini gerektirdi. Doğuya doğru kısa bir mesafe ilerlemek yerine cepheye doğru ilerlemek “aptalca bir aptallıktı.”

Her ne kadar Şaron üst düzey subayların emirlerine sürekli karşı gelip bu konuda yalan söylese de, aynı zamanda birlikleri arasında “mistik bir güven” uyandırdı ve IDF’deki en iyi tümen komutanı olabilir. Ve Kaufman başbakanı destekliyor Golda MeirDayan’ın “nükleer enerji gösterisi için hazırlıklara başlama” önerisini İngilizce olarak “Unut gitsin” diyerek reddetmesi.

Nispeten az sayıda Mısırlı ve Suriyeli kaynağa erişimi olmasına rağmen Kaufman, İsrail’in düşmanlarının Yom Kippur Savaşı’nın sonucunda önemli rol oynayan hatalarını tespit ediyor. Kaufman, 13 Ekim’de Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat’ın, İsrail’in “5 Haziran 1967 öncesi hatların gerisine” çekilmediği ve Gazzeli Filistinlilere kendi devletlerinin verilmediği sürece ateşkesi kabul etmeyi reddettiğini, çünkü Sedat’ın zafer ihtimalinden dolayı sersemlemiş olduğunu öne sürüyor. o zamana kadar neredeyse tamamen ortadan kaybolmuştu.

Ateşkesin reddedilmesinin, ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger’a, İsrail’e havadan büyük miktarda silah taşıması için yeşil ışık yaktığı ortaya çıktı. Üstelik Mısır, 14 Ekim’de tedbirsiz bir saldırı başlattı ve üç gün sonra birliklerini stratejik bir ileri karakoldan çekerek İsrail’in kanal üzerine köprü kurmasına olanak tanıyan bir arka kapı açtı.

Öncelikle askeri taktik ve strateji tarihi, Ekim ayının Onsekiz Günü ayrıca kısaca da olsa diplomasiye de değiniyor. Kaufman bize bu savaşın, Mısır ve Suriye’nin Sovyetler Birliği’nin, İsrail’in ise ABD’nin sağladığı silahlara güvendiği bir Soğuk Savaş bağlamında yürütüldüğünü hatırlatıyor.

Kissinger’ın, Mısır’ın Üçüncü Ordusunun yok edilmesini önleyecek bir ateşkes karşılığında, OPEC’in petrol ambargosunun sona ermesini ve üretimde kesinti yapılmasını talep etme fırsatını pek de ikna edici bir şekilde kaçırdığını ileri sürüyor.

Kissinger, Meir’in 22 Ekim ateşkes hattına geri çekilmesini talep ettiğinde, bunun Üçüncü Ordu’nun ikmal yapmasına ve savaşa devam etmesine olanak sağlayacağını ileri sürdü. Kissinger, Amerikalıların “ateşkesten sonra ele geçirdiğiniz toprakları elinde tutma hakkınız meselesi nedeniyle” petrol kıtlığına katlanmak zorunda kalacakları için çok öfkeli olacaklarını söyledi ve Mısır’ın onun teklifini kabul etme “neredeyse hiç şansı olmadığını” iddia etti. Yanılmıştı: Mısırlılar pes etti.

Kaufman, İsraillilerin Meir’i (zona hastalığı, tekrarlayan kanser, bitkinlik ve belki de depresyondan mustarip, 1974’te istifa eden ve dört yıl sonra ölen) ülkenin başbakanları arasında “değişmez” bir yere koyduğunu belirtiyor.

Ancak kitabını revizyonist bir argümanla bitiriyor: Elde ettiği güçle elde ettiği zafer ile Camp David Anlaşmaları ve Mısır’la Menachem Begin tarafından imzalanan barış anlaşması arasındaki noktaları birleştiren herkes, onu İsrail’in büyük savaş zamanı liderleri arasında saymalıdır.

“Ortopedik ayakkabılı dişi aslan” Golda, “Yom Kippur Savaşı’nın tüm dumanlı savaş alanlarında sonucunu belirleyen” aynı kararlılığı sergileyerek “Birleşmiş Milletlere meydan okudu, Sovyetlere baktı, Mısırlıları ezdi ve Amerikalılardan daha uzun süre dayandı”. “Bir dakika daha dayandı.” 

Glenn C. Altschuler, Cornell Üniversitesi’nde Thomas ve Dorothy Litwin Amerikan Çalışmaları Profesörüdür.