Azerbaycan eğitimi: Avrupa’ya mı yoksa Arap Emirlikleri’ne mi karşısınız?

Avrupa’da okuyan öğrenciler: “Arap ülkelerine 100 milyon tahsis eden hükümet sadece bize 5 milyon tahsis etmedi”

Azerbaycan Devlet Petrol Fonu’nun (SOFDF) Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki (BAE) eğitim ağına 100 milyon dolar yatırım yaptığı öğrenildi.

Basında yayınlandı bilgilerde SOFAZ’ın, yatırımcılardan oluşan konsorsiyumun üyesi olarak uluslararası eğitim şirketi “GEMS Education”a yatırım yaptığı söyleniyor.

Fonun yatırım yaptığı “GEMS Education”ın 12 yıllık eğitim konusunda dünyanın en büyük ve en gelişmiş özel eğitim kurumları ağına sahip olduğu kaydedildi.

Şirket 1959 yılında Birleşik Arap Emirlikleri’nde kuruldu.

Orta Doğu, Kuzey Afrika, Asya, Avrupa ve Amerika’da okulları bulunan bu özel eğitim ağında şu anda dünyanın 176 ülkesinden 170 bin öğrenci eğitim görüyor.

Şirketin önemli bir pazar payına sahip olduğu BAE’de bulunan 40’tan fazla okulda 135.000’den fazla öğrenci eğitim görüyor.

Bu yatırım SOFAZ’ın Ortadoğu’daki ilk doğrudan yatırımıdır.

SOFAZ, eğitim merkezi yatırımını şöyle anlattı: “Körfez bölgesi, özellikle de BAE, özel orta öğretim sektöründe küresel bir liderdir ve sürekli artan nüfusu ve küresel bir iş ve finans merkezi olarak ortaya çıkmasıyla büyük bir potansiyele sahiptir. Eğitim sektörü ise istikrarlı ve uzun vadeli bir gelir kaynağı olarak değerlendirilmektedir. Bu alana, özellikle de kaliteli eğitim kurumlarına yapılan yatırımlar genellikle istikrarlı getiri sağlıyor ve ekonomik dalgalanmalardan nispeten daha az etkileniyor.”.

Peki eğitim uzmanları ne diyor?

Eğitim uzmanı Elçin Efendi bu yatırımın önemli olduğunu söylüyor.

Meydan TV’ye bunun Azerbaycan için yeni perspektifler yaratabileceğini söyledi:

“Bu yatırım para kaybı değildir. Bu tür projeler sadece SOFAZ tarafından değil, dünyanın birçok petrol üreticisi ülkesi tarafından da yürütülmektedir. Ortadoğu’da, Kuzey Afrika’da, Asya’da, Avrupa’da, Amerika’da bu tür yatırımları görüyoruz. Burada dünya ağına dahil olan yaklaşık 175 ülkeden yaklaşık 170.000 öğrenci eğitimlerine yatırım yapıyor. Bu öğrenciler gelecekte de bu yönde faaliyet gösteren ülkelerin genel üretimine hizmet etmeye devam edecekler.”

“Para eğitime değil yemeğe ayrılıyor”

Eğitim uzmanı Nebatali Gülamoğlu, Meydan TV’ye öncelikle eğitimin teşvik edilmesi ve yatırım yapılması gerektiğini söylüyor:

“Bu devlet için eğitimin önemli olmadığı açık. Sizi temin ederim ki 100 milyon doların yüzde 80’i “yendi”. Para eğitime değil yemeğe ayrılıyor. Bu rejimin eğitimli bir insana ihtiyacı yok. Çünkü eğitimli insan haklarını ve mücadele yollarını bilir. Leo Tolstoy’un çok sevdiğim bir sözü var. Milli Eğitim Bakanı’na yazdığı mektubunda şöyle yazıyor: “Her otoriter hükümet, sandalyesine cehalet yüzünden oturduğunun çok iyi farkındadır. Bu yüzden eğitime hep çarpık bir gözle bakar. Bazen eğitimi düzeltiyormuş gibi yapıp eline alıyor ama o kadar sıkıyor ki eğitimin suyu çıkıyor.” Bu hükümet aynı zamanda eğitime de düşmandır. Eğitime ayrılan 4 milyar 600 milyon manatı bile vermiyor”.

Yurt dışında okuyan Azerbaycanlı öğrenciler memnun değil…

Yurt dışında eğitim gören çok sayıda Azerbaycanlı öğrenci bu yatırımı sert tepkiyle karşıladı.

Azerbaycan Tıp Üniversitesi’nde eczacılık mezunu olan Vasif Maharramli, şu anda Almanya’nın Jena Friedrich Schiller Üniversitesi’nde kimya ve biyoloji alanında eğitimine devam ediyor.

Ona göre Azerbaycan’da aldığı eğitim Almanya’daki eğitimin çok gerisindedir:

“100 milyon doların özel bir üniversiteye tahsis edilmesi ve buna toplumumuzda herhangi bir tepki gelmemesi beni çok hayal kırıklığına uğrattı. Azerbaycan’da eğitim konusunda ciddi sorunların olduğunu düşünüyorum. Tabii başka alanlarda da sorunlar var. Ama her şey eğitimle başlar. Eğitim bu milletin geleceğidir. Azerbaycan Tıp Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde okurken bile eğitimde bir eksiklik olduğu, doğru eğitimin verilmediği izlenimine kapıldım. Bunun nedeni bizlerin (tüm fakültelerin) 70’li ve 80’li yılların Sovyet kitaplarından eğitim almamızdı. Son otuz yılda bilim hızla gelişiyor, hatta iki veya daha fazla alanın sentezinden yeni bilimler ortaya çıktı, ancak Azerbaycan’da bunlar yok. BAE’deki özel bir üniversiteye 100 milyon dolar ayıran hükümet, bizim çalışmalarımız sırasında neden bize 5 milyon manat ayırmadı? Üniversitelerinde neden laboratuvar kurmadı?”

“Azerbaycan’dan buraya getirdiğimiz bilgi yetersiz”

Vasıf Maharramlı, Azerbaycan’da aldığı lisans eğitiminin Almanya’da yeterli görülmediğini söylüyor:

“Azerbaycan’dan buraya getirdiğimiz bilgi yetersiz. Almanların ve diğer Avrupa ülkelerinden gelen öğrencilerin çok gerisindeyiz. Sorunlardan biri biyolojik alanlardaki teorik ve pratik bilgilerde çok geride olmamızdır. Azerbaycan Tıp Üniversitesi’nde laboratuvar cihazı yoktu. Burada her binanın bir laboratuvarı vardır ve gerekli cihazlarla donatılmıştır. Bir ay önce üniversitemizde son teknoloji ekipmanlarla donatılmış yeni bir araştırma binası 55 milyon euro karşılığında açıldı. Amaç pil araştırmalarında dünyanın dışında kalmamak ve hızla araştırmaya katılmaktır.”

“Azerbaycan ise eğitim dışında her şeye para ayırıyor, hatta dünyanın en zengin ülkelerinden birinde özel bir üniversiteye “yardım” ediyor. Azerbaycan’da kimya laboratuvarlarında sentezlenen maddeleri analiz etmek için ceplerinden Pakistan’a, Fransa’ya vb. ülkelere numune gönderen profesörler tanıyorum. Sonra aylarca cevap bekliyorlar”dedi.

2018 yılında eğitim için Almanya’ya giden bir diğer öğrenci ise karşılaştığı zorlukları anlatıyor.

“Garson olarak çalışıyordum”

Lala Asadova, maddi imkanı olmadığı için eğitimine paralel olarak çalışmak zorunda kaldığını söylüyor. Bu nedenle iki yıllık yüksek lisans eğitimini dört yılda tamamlayabildi:

“Üniversiteye girdikten sonra okumak ve çalışmak zorunda kaldım. Bazen ayda 80-90 saat çalışıyordum. Böyle bir durumda eğitimin kalitesi ciddi anlamda düşüyor. Bazen o kadar yoruluyordum ki, çalışmalarım uzaysa da sorun değil, ama dinlenmeye ihtiyacım var diye düşündüm. Garson olarak çalışıyordum. Salgının başlamasının ardından daha zorlu bir dönem başladı. İş bulamadım. Bir süre bir mağazada kasiyer olarak çalıştım. Böylece iki yılda tamamlamam gereken yüksek lisansımı dört yılda tamamlayabildim.”.

“Azerbaycan hükümeti yurt dışında okuyan tüm öğrenciler için daha uygun bir program hazırlasa iyi olur. Bölüm, üniversite fark etmeksizin her öğrenciye 200-300 euro verseler iyi olur. Çünkü yoksul ailelerden gelen öğrenci sayısı on binlerce. – dedi Azerbaycan gençliği.