Ermenistan Anayasasının yarattığı riskler

Emil Memmedli

Siyasi yorumcular Azerbaycan’ın ısrar etmesi gerektiğini söylüyor

Minsk Grubu’nun eski Amerikalı eşbaşkanı James Warlick, ABD Atlantik Konseyi’nde “Ermenistan ve Azerbaycan barışın eşiğinde mi?” diye sordu. Tartışma sırasında “Ermenistan Anayasası’nın değiştirilmesi Azerbaycan ile barış anlaşması imzalanmasının şartı olarak öne sürülmemelidir” dedi.

Ona göre gelecekte Ermenistan Anayasası değiştirilebilir, ancak şu anda böyle bir durum barış anlaşmasının imzalanmasına engel teşkil edecektir.

“Ermenistan’ın bunu yapmasının zor olduğunu herkes biliyor. Çerçeve anlaşmasının imzalanmasının şartı Anayasanın değiştirilmesi ise birçok nedenden dolayı bu gerçekleşmeyecektir.dedi.
C. Warlick, Anayasa’nın değiştirilmesi şartının anlaşmada belirtilebileceğine inanıyor ve bunun gelecekte de gerçekleşeceğini kaydediyor.

“Ermenistan Anayasası değişikliğinin geleceğe ertelenmesi Azerbaycan için risktir”

İsviçre’de yaşayan siyaset yorumcusu Rauf Mirgadirov, Azerbaycan’ın Ermenistan Anayasası’nın değiştirilmesi konusunda ısrar etmesi gerektiğine inanıyor:

“Bu aslında tek ve önemli koşuldur. Geri kalan sorunlar farklı zamanlarda ve farklı seçeneklerde çözülebilir. Temel şart, iç mevzuatta devletlerin toprak bütünlüğünü sorgulayan bir hükmün bulunmaması ve devletlerin birbirlerinin toprak bütünlüğünü kayıtsız şartsız tanımasıdır.

Bu tür konuların referanduma sunulduğunu ve bunun Ermeni halkının tercihi olabileceğini kaydetti. R. Mirgadirov, eğer Ermenistan şu veya bu şekilde veya talepte bulunarak Anayasa’nın bilinen maddelerini çıkarmazsa, Azerbaycan’ın bir sonraki adımının barış anlaşması yapmadan önce diğer sorunları çözmek olması gerektiğine inanıyor.

“Bu anlamda diplomatik ilişkiler yeniden kurulabilse bile, iki devletin çıkarlarını ilgilendiren bir takım alanlarda işbirliği de mümkündür, örneğin iletişimin açılması…”, – dedi.

R. Mirgadirov aynı zamanda Warlick’in de belirttiği gibi Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki anlaşmada Anayasa değişikliğinin geleceğe yönelik bir konu olarak belirtilmesi durumunda bunun Azerbaycan için risk teşkil ettiğini vurguladı.

Ona göre böyle bir anlaşmanın imzalanması ancak belgenin Ermenistan mevzuatında uygun değişiklikler yapıldıktan sonra yürürlüğe girdiğinin gösterilmesi halinde mümkün olacaktır:

“Diğer durumlarda bu büyük bir risktir. Evet, referandum yapılması mevzuat açısından zaman alabilir, bu nedenle barış anlaşmasında, anlaşmanın ancak şu veya bu şekilde yasallaştırma yoluyla Anayasada değişiklik yapılması durumunda yürürlüğe gireceğine dair basit bir hüküm yapılabilir. Yani Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü sorgulayan hükümlerin Anayasa’dan çıkarılması gerekmektedir.

“Ermeniler Anayasayı değiştirme taahhüdünde bulunmuşlardır ve bir süre sonra onu çarpıtıp farklı bir biçimde yeniden yazabilirler”

Siyaset bilimci Farhad Memmedov, Azerbaycan’ın malum talebinin uzun vadeli barış talebi olduğunu, yani Ermenistan’da kim iktidarda olursa olsun, Azerbaycan’a yönelik toprak iddiasının bir daha dile getirilmemesi ve gündeme gelmemesi gerektiğini kaydetti. mevzuat:

“Batı’da resmi Bakü’nün bu talebi çok fazla dile getirmemesi gerektiği, çünkü Paşinyan’ın iktidarına tehdit oluşturması nedeniyle bu mümkün değil, ancak Erivan’ın bu yükümlülüğü üstlenebileceği görüşü daha belirgin. Ancak şu ana kadar Ermenistan ile Azerbaycan arasında hiçbir konuda uzlaşmanın Ermenistan’ın kendi iradesiyle gerçekleşmediğine şahit oluyoruz.”

2020’den bugüne yaşananların, Ermenistan’ın tüm seçenekleri kullandığını, daha sonra başka çaresi kalmayarak Azerbaycan’ın söylediklerini uyguladığını bir kez daha kanıtladığını hatırlattı.

F. Memmedov, Ermenistan’a güven olmadığını söyledi.

“26 Haziran’da Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan’ın “Rusya, Karabağ’ı Azerbaycan’a verdi ve gitti” açıklaması, Erivan’ın en yakın tarihi gerektiğinde çarpıttığını, çarpıttığını gösteriyor. Bu aynı zamanda taahhütlerine nasıl yaklaştıklarını da gösteriyor. Yani bugün barış anlaşmasına dair bir taahhüt, bu durumda Anayasa değişikliği taahhüdünü alıp, bir süre sonra onu çarpıtıp farklı bir biçimde yeniden yazabilirler.

Siyaset bilimciye göre barış anlaşmasında böyle bir düzenleme yapılabilir ki, Anayasa değişikliği sorun olarak kaydedilsin ve resmi Erivan tarafından tanınsın.

“Daha sonra anlaşmanın yürürlüğe girmesi Ermenistan’da Anayasanın değiştirilmesi şartına bağlanmalıdır. Bu tür mekanizmalarla ilerleyebiliriz. Şimdi anlaşmayı imzalamak için iyi bir tarihi dönem. Herkes kendi iç meseleleriyle meşgul, yani belgenin imzalanması Ermeni liderliğinin yapıcılığına bağlı.” – dedi F. Mammadov.