Güzellik salonundan madene: Ukraynalı kadınlar erkeklerin işine gitmeye zorlanıyor
Ukrayna hükümeti, kadınların yeraltı da dahil olmak üzere “zararlı veya tehlikeli” koşullarda çalışmasını yasaklayan yasayı askıya aldı.
Savaşın üçüncü yılında bazı kadınlar, artan erkek kıtlığını telafi etmek için ekonominin geleneksel olarak erkek sektörlerine yöneliyor. Savaş çabalarını sürdürmek için güçlü bir ekonominin gerekli olduğunu savunan iş dünyası, daha fazla işçisinin askerlik hizmetinden muaf tutulması için hükümetle lobi yaptı. Ancak Ukrayna birliklerinin mevzilerini kaybettiği göz önüne alındığında Kiev’in fazla seçeneği yok.
Avrupa İş Birliği başkanı Anna Derevyanko’ya göre, şirketlerin maaş fonlarının %10-15’i, hükümet seferberlik çağrısını uzatmadan önce bile seferber edildi. İşletmeler bu iş gücü kaybına karşı sigortalanmak için kadınlara bakıyor.
Ekonomistler, şirketlerin acil ihtiyaçlarının karşılanmasının yanı sıra kadınların işgücüne katılımının artırılmasının, savaş sonrasında Ukrayna ekonomisinin toparlanmasında önemli bir faktör olacağını söylüyor. 2021’de Ukraynalı kadınların yalnızca %47,8’i işgücü piyasasına katılırken, aynı yıl Amerikalı kadınların bu oranı %67’ydi.
Savaşın başında birçok kadının yurt dışına kaçtığı ve bunun da işgücünde önemli bir azalmaya neden olduğu söyleniyor. Ancak ilk şokun ardından ekonomi istikrara kavuşunca, işgücüne olan talep de kısa sürede artmaya başladı.
Bir iş portalına göre geçen ay boş pozisyonların sayısı Rus işgali öncesine göre daha fazlaydı. Firmaların %75’i bu yılın en büyük sorununun personel eksikliği olduğunu belirtiyor.
Makalede, “Ayrıca batı bölgelerine kitlesel göç, Ukrayna’nın ağır sanayisinin yoğunlaştığı doğudaki işgücü kıtlığını daha da artırdı. İnşaat, tarım ve ulaştırma gibi erkek egemen emek meslekleri seferberlikten orantısız bir şekilde etkilendi.” ifadesine yer veriliyor.
Artık kadınlar çilingir, elektrikçi ve kamyon şoförü olarak çalışmaya zorlanıyor. Ancak fiziksel olarak kadınlara uygun olmayan meslekler de var. Çocuk bakımı ve diğer ücretsiz ev işlerinin eşitsiz dağılımı nedeniyle daha da kötüleşen kültürel engeller de var.
İnşaat şirketi sahibi Yuliya Skichko, ekskavatör ve diğer makineleri sürmek için kadınları işe almayı ilk önerdiğinde, erkek meslektaşları tarafından alayla karşılandı. Ancak savaş uzadıkça bu fikir daha da yayıldı. Şirket yakın zamanda ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’na, kadınları inşaat ekipmanlarının kullanımı konusunda eğitmek üzere bir hibe başvurusunda bulundu.
Aynı zamanda, İsveç’teki kar amacı gütmeyen kuruluş Beredskapslyftet, kadınları yolcu otobüsü kullanma konusunda eğitmek için bir program yürütüyor.
Ruslana Goryanska manikürcü olarak çalışıyordu ve kocasının çalıştığı yerel bir kömür madeni olan DTEK’te çalışacak kadın arayan bir ilan gördü. Orada bir iş buldu. Menajeri Andrey Chornomaz, kadınların da safına katılacağını öğrendiğinde şaşırdı. Ancak ekibindeki adamların yaklaşık yarısı Rus işgalinden sonra savaşa gitti ve geri kalan 80 kişi madenin çalışır durumda kalması için çift vardiya çalışmak zorunda kaldı.
Chornomaz, Goryanska’nın rolü hakkında “Bu pozisyon ağır fiziksel emek gerektirmiyor ama yine de hayati önem taşıyor” diyor.
Aynı zamanda bir kadın güzellik salonunda geçirdiği zamanın yarısından fazlasını kazanıyor.
Gazeteciler, savaş öncesi 500 kadına kıyasla şu anda madende hem yer üstünde hem de yer altında 600 kadının çalıştığını vurguluyor. Ancak savaş ne kadar uzun sürerse, değişiklikler de o kadar geri döndürülemez hale gelebilir.
Aydın
