Erivan’ın 4 köy yerine istediği ortaya çıktı – Askeri senaryo gündemde
Ermenistan, Gazah’ın yerleşim bölgesi olmayan 4 köyünün (Baganis Ayrym, Kızıl Hajili, Ashagi Eskipara ve Kheyrimli) iadesi ve barış anlaşmasının imzalanması konusunda “kaygan” konumuna geri döndü. Geçen ay Tavuş’u ziyaret eden “köyleri geri vermezsek savaş çıkar” ve “sınırlandırmayı Tavuş’tan başlatabiliriz” dedi, ancak yardımcısı, sınırlandırma komisyonu başkanı Mher Grigoryan bunu yapmayı reddetti. Dün parlamentonun kapalı oturumu gerçekleşti.
Grigoryan, Tavuş’tan sınırlandırmaya başlama konusunda nihai bir kararın olmadığını belirterek, “O bölgede sınırlandırmaya başlama kararı, temel konularda fikir birliğine varılması halinde verilebilir. Bunlar güvenlik, sosyal-hane ve hukuki konulardır.”
Bu açıklama Ermeni kamuoyunda gerilimi azaltmak için hesaplanmış gibi görünse de Paşinyan, Erivan’ın Bakü’den garanti istediği konuların da olduğunu duyurdu. Ortaya çıkan üç konunun da bir amacı var:
– 4 köyün dönüşünden sonra sınır bölgesindeki Ermenilerin yaşadığı bir takım yerleşim yerleri ordumuzun kontrolüne girebilir, “güvenlik” arzusunun bununla ilgili olduğu göz ardı edilmemelidir;
– Ermenistan’ın kuzey kesimindeki bir dizi yol altyapısının yanı sıra Ermenilerin otlak ve ekin olarak kullandığı bölgelerin Azerbaycan ordusunun kontrolüne geçmesi bekleniyor: “sosyal-hane” arzusu şunlarla bağlantılı olabilir: Bu;
– “Hukuki sorun” Erivan’ın “ayna ilkesinden” kaynaklanıyor; askerlerin geri çekilmesini meşrulaştırma ve sınırlama ilkelerini barış anlaşmasına dahil etme hedefi: eğer sınırlama sınırın bu yönünde resmileştirilirse, aynı ilke geçerli olacaktır. diğer kısımlarda da uygulanır. Bu da harita konusunu arka plana atıyor; aynı zamanda yerleşim bölgeleri meselesi de sorgulanıyor; İravan ise 4 köy karşılığında birliklerin geri çekilmesi ilkesini kabul etmek istiyor, bu da ordumuzun stratejik yükseklik kaybetmesine yol açabilir;
Görünen o ki Bakü, Erivan’ın bu “taleplerini” kabul etmediği için Ermeni yetkililer konuyu “çıkmaza sokuyor”. Ermenistan Parlamentosu Başkanı Alen Simonyan’ın “sınırlandırma konularında anlaşmaya varılmaması halinde Azerbaycan ile hiçbir belge imzalanmayacaktır” şeklindeki açıklaması da buna işaret ediyor ve Ermenistan’ın “ülke ilkelerini benimseyen” konuma geri döndüğünü gösteriyor. sınırlandırma barış anlaşmasına dahil edilmelidir”.
Erivan’ın tutumunun sertleşmesine Brüksel’de yapılan toplantının neden olduğu göz ardı edilmemelidir. Ermenistan’ın o toplantıda sözlü de olsa güvenlik ve siyasi destek konusunda belirli garantiler almış olması ve bunu Azerbaycan’la müzakerelerde “elini güçlendirmek” için kullanmaya çalışıyor olması muhtemel.
Böyle bir yaklaşım, yalnızca barış anlaşmasını arka plana atmakla kalmıyor, aynı zamanda enklav dışı 4 köy çevresinde askeri gerilimin tırmanması senaryosunu da ön plana çıkarıyor.
Asıf Nerimanlı
